هفته ششم بارداری، دومین هفته از دومین ماه بارداری است. در این مطلب شما را با مهم ترین مسایل مربوط به این هفته آشنا می کنیم.
جنین در هفته ششم بارداری
در این هفته از بارداری، قلب جنین شروع به تپیدن می کند و می توانید با استفاده از سونوگرافی این صدا را بشنوید. حالا جنین حدود 3 سانتی متر و به سرعت در حال رشد است.
اگر یک سونوگرافی انجام دهید، جنین را در رحم شبیه یک نیم دایره می بینید که یک برآمدگی از یک طرف نیز دارد. این برآمدگی در واقع نقطه اتصال تخمک با دیواره رحم است. جوانه ها شروع به رشد می کنند و بعدها تبدیل به بازوها و پاهای جنین می شوند. وضعیت پیشرفت جنین در بدن مادرانی که بارداری چندقلویی را تجربه می کنند، تا هفته ششم بارداری به همین شکل است.
سر بچه در این هفته شکل می گیرد
احتمالا در حال حاضر تلاش می کنید تا به سختی خود را با نشانه های اولیۀ بارداری که در شما بروز کرده اند، خود را وفق بدهید اما باید بدانید که خبرهای خوب زیادی برای تان داریم. بافت های در هم پیچیده و تا خوردۀ موجود در برآمدگی بالایی – یعنی سر بچه؛ در حال تبدیل یه فک، گونه و چانه هستند و به زودی صورت زیبای بچه شکل می گیرد.
و آن فرو رفتگی های کوچکی که در دو طرف سر قرار دارد همان چال گونه هایی هستند که همیشه دل تان می خواسته که بچه از سمت شما به ارث ببرد؟ نه! این فرو رفتگی های مجرای گوش است که در مراحل اولیۀ شکل گیری قرار دارد. نقطه های کوچک روی صورت نیز طی چند هفتۀ آینده به چشم ها و بینی جنین تبدیل می شوند.
همچنین در این هفته، کلیه ها، کبد، ریه ها و قلب جنین که اکنون 110 بار در دقیقه می تپد (و هر روز هم ضربانش تند تر می شود) شکل می گیرند.
اولین سونوگرافی بارداری
شما می توانید برای اولین سونوگرافی بارداری با دکترتان برنامه ریزی و ضربان قلب جنین را بررسی کنید؛ تا در صورت هر گونه وضعیت غیرطبیعی، پزشک بتواند اقدامات لازم را انجام دهد. در سونوگرافی شما می توانید جنین را ببینید و ضربان قلب او را بشنوید. اولین بار که این صدا را می شنوید، خیلی لحظه ی خاصی برای شما خواهد بود. ضربان بالای 100 بار در هر دقیقه، یک نشانه ی خوب از وضعیت قلب جنین است. ضربان زیر 90، می تواند نگران کننده باشد و خطر سقط جنین را افزایش می دهد.
اندازه گیری نوجنین (امبریو)
در حین رشد نوجنین و جنین، متخصصین فرزندتان، که اکنون بسیار کوچک است، را از فرق سر تا کفل اندازه می گیرند. دلیلش این است که هنگام رشد، پاهای جنین خمیده می ماند و این مسئله اندازه گیری دقیق طول بچه را مشکل می سازد.
در هفته ششم بارداری، از سر تا کفل نوجنین معمولا بین 0.5 تا 0.6 سانتی متر است که در واقع اندازۀ سطح ناخن یا یک نخود است.
بدن در هفته ششم بارداری
تعدد دفعات ادرار
ممکن است که هنوز از لحاظ ظاهری تغییر خاصی نکرده باشید اما هر بار که حالت تهوع پیدا می کنید، نفخ دارید یا وقتی خوردن ششمین گریپ فروت امروزتان را شروع می کنید (با اینکه قبلا اصلا میلی به این میوه نداشته اید) به شما یادآوری می کنیم که هفته ششم بارداری تان است.
از علائم دیگر این هفته؟ بیشتر وقت تان درون دستشویی می گذرد تا بیرون از آن! تعدد دفعات ادرار یکی از آن نشانه های بارداری است که زنان باردار اصلا علاقه ای به آن ندارند، به خصوص زمانی که خواب شان را بر هم می زند. اما باید بدانید که این یکی از شایع ترین علائم در اوایل دوران بارداری است.
علل این مسئله چیست؟ اول از همه این که هورمون بارداری hCG سبب افزایش جریان خون در ناحیۀ لگن می شود، این امر از سویی، لذت جنسی را افزایش می دهد اما از سویی دیگر، دفعات ادرار کردن را زیاد می کند و قطعا ضرورت مراجعه به دستشویی هر یک یا دو ساعت یکبار، نمی تواند برای کسی خوشایند باشد.
علت دیگر این است که در دوران بارداری، کلیه ها در دفع سریع ضایعات بدن کارایی بهتری پیدا می کنند. همچنین، در این دوران رحم به تدریج بزرگتر می شود و بر مثانه فشار می آورد و فضای کمتری برای ادرار باقی می گذارد و در نتیجه مدام احساس نیاز به ادرار کردن دارید. خبر خوب اینکه، در سه ماهۀ دوم، رحم بزرگتر شده و وارد حفرۀ شکمی می گردد؛ درر نتیجۀ این امر، فشار از روی مثانه برداشته می شود و دفعات ادرار کردن کاهش پیدا می کند.
یک راهکار ساده: هنگام ادرار کردن به جلو خم شوید تا به این شکل، مثانه تان به طور کامل خالی شود. با این کار، کمتر نیاز به ادرار کردن پیدا می کنید. به یاد داشته باشید که نباید به هیچ عنوان مقدار مایعات مصرفی خود را کاهش دهید زیرا در این برحۀ زمانی بدن تان به مایعات نیاز دارد.
سوزش معده و سوء هاضمه
خبر نه چندان خوب اینکه، احتمال به پایان رساندن نه ماه بارداری بدون داشتن سوزش معده و سوء هاضمه تقریبا صفر است. دلیلش این است که عضلات بالای شکم که معمولا جلوی تجمع هورمون های هاضمه را می گیرند در این دوران شل می شوند.
اما خبر خوب اینکه: با نخوردن غذاهای ترش و حاوی لیمو یا گوجه (بله! سس پیتزا و پاستا هم از این دسته غذاها محسوب می شوند)، می توانید این مسئله را به حداقل برسانید. همچنین از خوردن غذاهای چرب و پر ادویه دوری کنید، غذای تان را آهسته بخورید و از پوشیدن لباس های تنگی که بر شکم فشار می آورند، خودداری کنید. علاوه بر این توصیه می شود که شام تان را حداقل چهار ساعت قبل از خواب بخورید و هنگام خواب، سرتان را روی بالشت بالا نگه دارید.
علائم و نشانه ها در هفته ششم بارداری
حساسیت و تغییر شکل سینه ها
نه خیالاتی نشده اید! سینه های تان بزرگتر شده و نوک سینه ها بیشتر از همیشه بیرون زده است. احتمالا سینه ها حساس تر هم شده اند پس بهتر است که این مسئله را با همسر خود در میان بگذارید. حالا ببینیم که دلیل این تغییر شکل و اندازه چیست؟ بدن دارد خودش را برای شیردهی آماده می کند و تیره تر شدن حلقۀ رنگی اطراف نوک سینه سبب می شود که بیشتر به چشم نوزاد بیاید و شیردهی راحت تر صورت بگیرد.
احساس خستگی
رشد دادن بچه و جفتی که از بچه حمایت می کند کار بسیار دشواری است، پس تعجبی ندارد که احساس خستگی می کنید! به پیام های جسم تان گوش بدهید. اگر بدن تان فریاد می زند که نیاز به استراحت دارد، حتما به خودتان استراحت بدهید! اما ورزش را هم در برنامۀ خود بگنجانید: پیاده روی کنید یا به کلاس یوگا بروید؛ آندروفینی که در اثر حرکات ورزشی ترشح می شود، حال و هوای تان را بهتر می کند و خواب تان را بهبود می بخشد. البته حواس تان باشد که در انجام ورزش زیاده روی نکنید!
حالت تهوع و استفراغ
مهم نیست که حالت تهوع خفیف دارید یا اینکه صبحانه، نهار یا شام (یا هر سه را بالا می آورید)، به جنبۀ مثبت قضیه نگاه کنید. اگرچه هنگام داشتن حالت تهوع و استفراغ، توجه به جنبۀ مثبت مسئله کار چندان راحتی نیست اما باید بدانید که این مسئله یکی از شایع ترین علائم یک بارداری نرمال، خصوصا از هفته 6 به بعد محسوب می شود. با خوردن میان وعده هایی سبک که از پروتئین و کربوهیدرات های پیچیده تشکیل شده اند (پنیر و کراکر یا بیسکویت نمکی تهیه شده از آرد کامل، ماست و گرانولا) با حالت تهوع بارداری مقابله کنید. چیزهایی بخورید که معده تان قبول شان می کند!
باد معده و نفخ
پروژسترون دلیل نفخ و باد معده است؛ این هورمون دوست داشتنی که در این دوران در سرتا سر بدن تان جریان دارد علت اصلی داشتن یک بارداری سالم و نیز پف کردن و نفخ زنان باردار است. فیبر زیاد بخورید و آب زیاد بنوشید تا از یبوست جلوگیری شود زیرا این پدیده منجر به تشدید نفخ و باد می شود.
راهکارها و نکات کلیدی برای این هفته از بارداری
همۀ غذاهای دریایی را از برنامۀ غذایی تان حذف نکنید
از خوردن ماهی هایی که جیوۀ بالا دارند نظیر کوسه، اره ماهی، روفی نارنجی (orange roughy)، برخی از انواع ماهی تون (bigeye)، ماهی آزاد مارلین یا کینگ (کالیفرنیایی) خودداری کنید اما همۀ غذاهای دریایی را کنار نگذارید. می توانید در هفته 200 تا 350 گرم صدف، ماهی تون کنسرو شده، سالمون یا کاد (cod) مصرف کنید.
حواس تان به نشانه های عفونت مجرای ادرار باشد
اگر ادرار کردن تان با درد همراه است یا نیاز به ادرار دارید اما نمی توانید ادرار کنید، ممکن است به عفونت مجرای ادرار مبتلا باشید. برای اطمینان از این مسئله با پزشک مشورت کنید.
اگر به این مشکل دچار هستید، آنتی بیوتیکی مصرف کنید که برای بچه ضرر نداشته باشد. زنان از هفتۀ ششم بارداری به بعد در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند.
غذاهای کم طعم و بدون چاشنی مصرف کنید
هنوز هم از حالت تهوع های صبحگاهی رنج می برید؟ متاسفانه این حالت تهوع، علیرغم نامش، اصلا به صبح محدود نمی شود و در هر زمانی از روز ممکن است روی دهد. آیا حتی از نگاه کردن به نان و بیسکویت نمکی عصبانی می شوید و دل تان می خواهد که فریاد بکشید؟
خوشبختانه یک راه حل وجود دارد: خوردن غذاهای خشک و کم طعم یک راه حل کلیدی است. صبحانه های آمادۀ خشک، پریتزل (نوعی بیسکویت نمکی)، کیک برنج، نان تست شده و نان سوخاری، خوردنی های مناسبی همستند که می توانید در دسترس خود داشته باشید.
ورزش کردن را آغاز کنید
تصمیم گرفتن و خود را متعهد به انجام ورزش دانستن یک چیز است، و پیدا کردن زمان برای انجام آن یک چیز دیگر است؛ خصوصا زمانیکه مدام حالت تهوع داشته باشید. بهترین راهکار این است که روزانه زمان ثابتی را برای ورزش کردن در نظر بگیرید. منتظر نمانید که بالاخره نیم ساعت وقت پیدا کنید و بتوانید ورزش کنید! (چون هیچ موقع وقتش را پیدا نمی کنید).
خوراکی های سالم مصرف کنید
برای هر غذای شیرین یا نمکینی که اکنون هوسش را دارید، یک جایگزین سالم تر وجود دارد که با کمی پشتکار و اراده می توانید آن را با ذائقۀ تان هماهنگ کرده و فرزندتان را خوشحال کنید.
به جای چیپس های چرب از چیپس سویا یا چیپس های تنوری استفاده کنید. همچنین اگر هوس خوراکی های نمکین دارید، ذرت بو داده با پنیر پارمزان، کیک برنج یا پریتزل بخورید.
اگر هوس شکلات کرده اید، میل خود را با یک لیوان شکلات داغ (هات چاکلت) یا یک شکلات کوچک ارضاء کنید؛ یک شکلات اسنیکر بزرگ نخورید! شدیدا دل تان بستنی می خواهد؟ ماست یخ زده بخورید و رویش را با انواع توت یا تکه های مغذی کیک شکلاتی (براونی) تزئین کنید.
به خودتان برسید
نگران نباشید! لاک زدن ناخن ها کاملا بی خطر است؛ و حالا بهترین زمان برای این کار است، از فرصت استفاده کنید چون در اثر هورمون های بارداری ناخن های تان محکم تر شده اند و سریعتر رشد می کنند.
در مورد لاک ها و مواد اکریلیک باید گفت که هنوز مدرکی مبنی بر مضر بودن این مواد شیمیایی برای جنین در دست نیست اما بهتر است که جانب احتیاط را نگه دارید و تا بعد از زایمان از مصرف آن ها خودداری کنید. اگر هورمون های تان به خوبی عمل نمی کنند و ناخن های تان ضعیف و شکننده شده است از لاک های بی رنگ تقویت و محکم کنندۀ ناخن استفاده کنید و علاوه بر این، کلسیم کافی به بدن تان برسانید.
خود را برای اولین جلسه معاینه بارداری آماده کنید
حتما تا حالا از روی نتیجۀ تست بارداری خانگی متوجه بارداری تان شده اید، اما تایید این خبر و شنیدنش از دهان پزشک چیز دیگری است و احتمالا این یکی از دلایلی است که بی صبرانه منتظر اولین جلسۀ معاینۀ بارداری هستید. بدانید که جلسۀ اول معاینه، طولانی و بسیار هیجان انگیز است.
اگر اخیرا به منطقه ای مسافرت داشته اید که میزان شیوع ویروس کرونا در آن بالا بوده است، باید قبل از مراجعه به پزشک برای مدتی خود را قرنطینه کنید.در این جلسه مورد معاینۀ کامل قرار می گیرید؛ لگن تان بررسی می شود، تست پاپ اسمیر(Pap smear) و آزمایش خون از شما گرفته می شود تا گروه خونی و فاکتور آر هاش (Rh) تان تعیین شود و مشخص گردد که آیا کمبود آهن دارید یا نه. همچنین در همین جلسه میزان ابتلای جنین به ناهنجاری های کروموزومی نیز بررسی می شود.
علاوه بر این، برای بیماری ها و عفونت های مقاربتی، میزان مقاومت در برابر سرخچه و بیماری های ژنتیکی قومی-نژادی نیز آزمایش می شوید. همچنین یک آزمایش ادرار می دهید تا میزان قند، پروتئین، گلبول های قرمز و سفید و باکتری های تان مورد بررسی قرار بگیرد.
خودتان را برای جوابگویی به سوالات پزشک آماده کنید؛ سوالات مربوط به پیشینۀ پزشکی زمان نسبتا زیادی می گیرد. همچنین به خاطر داشته باشید که از سوالات مورد نظر خودتان فهرستی تهیه کنید و در این جلسه آن ها را نیز از پزشک بپرسید.
اینکه آیا هنوز هم می توانید کاپوچینو یا موکای مورد علاقۀ خود را بخورید، اینکه چرا گاهی همۀ رگ های روی سینۀ تان برآمده و مشخص می شوند یا اینکه آیا داشتن رابطۀ جنسی به بچه آسیب می رساند؛ این ها همگی سوالاتی هستند که می توانید با پزشک مطرح کرده و پاسخ خود را بگیرید. پس همینطور ساکت و دست به سینه رو به روی پزشک ننشینید! سوالات تان را بپرسید! به یاد داشته باشید که هیچ سوالی مسخره و احمقانه نیست. حالا که پیش پزشک هستید از او در خصوص ضرورت انجام تست های غیرتهاجمی پیش از زایمان (NIPT) سوال کنید؛ این تست غربالگری که برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی به کار می رود، حدودا در هفتۀ دهم بارداری برای برخی از زنان با بارداری پرخطر تجویز می گردد.
آرامش و استراحت خود را ادامه دهید و سبک زندگی سالمی را پیش رو بگیرید، چرا که تغییرات هورمونی می تواند شما را آشفته کند، پس تلاش کنید تا بتوانید روحیه و شادی خود را حفظ کنید و منتظر آمدن یک هدیه از جانب خداوند به زندگی تان باشید.
هر گونه نگرانی و مساله ای را با پزشک خود مطرح کنید، ارتباط مداوم با دکتر می تواند شرایط حاملگی شما را به سوی یک بارداری سالم، پیش ببرد و این یک موضوع بسیار مهم است.
منبع: www.whattoexpect.com
مترجم: ملوک دانشمند
