شکم درد در دوران بارداری

در دوران بارداری، احساس درد و گرفتگی عضلات در ناحیه ی شکم امری شایع است و بسیاری از مادران باردار آن را تجربه می کنند.

در واقع، حمل کودک فشار زیادی را بر عضلات، مفاصل و رگ ها وارد می کند و این فشارها می توانند باعث احساس ناراحتی در ناحیه ی شکم شوند.

در طول بارداری، بافت های سخت (رباط ها) که استخوان ها را به هم متصل می کنند، به منظور پشتیبانی از رحم در حال رشد، کشش پیدا می کنند. هنگام حرکت، ممکن است دردهای ملایمی را در یک یا هر دو طرف بدن خود احساس کنید.

با رشد نوزاد، رحم به سمت راست متمایل می شود. رباطی که این سمت از رحم را پشتیبانی می کند، ممکن است دچار انقباض شود. بنابراین، ممکن است بیشتر در سمت راست شکم احساس درد عضلانی داشته باشید.

برای کاهش شکم درد در دوران بارداری چه باید کرد؟

معمولا در این دوران، استراحت کردن باعث کاهش درد می شود. بنابراین، اگر در این دوران احساس شکم درد داشتید بهتر است مدتی بنشینید و استراحت کنید.

می توانید برای کاهش درد رباط، کارهای زیر را انجام دهید:

• به سمتی که درد ندارید، دراز بکشید.
• یک حمام آب گرم بگیرید.
• از بطری آب گرم یا کیسه ی گندم در ناحیه ی دردناک استفاده کنید.
• هنگام به پا خواستن و نشستن، خیلی تدریجی این کارها را انجام دهید و از حرکات ناگهانی اجتناب کنید تا گرفتگی عضلات کاهش یابد.

انجام تمرینات کششی ملایم مانند یوگا، می تواند مفید باشد. انجام یوگا در سه ماهه نخست بارداری مناسب است.

گاهی انجام رابطه ی جنسی می تواند باعث گرفتگی عضلات و کمردرد خفیف شود. داشتن رابطه ی جنسی در سه ماهه سوم بارداری می تواند باعث شروع انقباضات کاذب زایمانی با نام انقباضات “برکستون هیکس” شود. اما نگران نباشید، چرا که داشتن رابطه ی جنسی موجب شروع درد زایمان واقعی نخواهد شد.

برکستون هیکس، عضلات رحم را به هنگام انقباض سخت تر می کند. اگر احساس ناراحتی می کنید، تا زمانی که انقباضات مرتفع شوند، دراز بکشید یا از تکنیک های آرامش بخش استفاده کنید. ماساژ ملایم پشت بدن، پس از رابطه ی جنسی می تواند به کاهش این درد کمک کند.

علت شکم درد در دوران بارداری

علت های احتمالی زیادی برای شکم درد وجود دارند. گاهی، تشخیص این که این دردها جدی است یا طبیعی، برای پزشک یا ماما سخت است.

بهتر است زمان شروع شکم درد، مدت زمانی که این درد ها طول می کشند، خفیف یا شدید بودن درد، این که آیا درد ثابت است یا در زمان حرکت شروع می شود و … را یادداشت کنید. همچنین بهتر است هر آن چه را که هنگام درد احساس می کنید، یادداشت کنید. این یادداشت ها به ماما یا پزشک کمک خواهند کرد تا تشخیص درستی از طبیعی بودن یا غیر طبیعی بودن شکم دردتان داشته باشد.

اگر شکم درد پس از چند دقیقه استراحت مرتفع نشود یا اگر با هر کدام از علایم زیر همراه باشد، طبیعی نیست:

• وجود خون در ادرار یا احساس درد و سوزش به هنگام ادرار
• ترشح غیر طبیعی از واژن
• لکه بینی یا خون ریزی
• حساسیت و درد
• استفراغ
• تب
• لرز

گاهی ممکن است شکم درد مربوط به بارداری نباشد. بیماری آپاندیس، کیست تخمدان، مشکلات کلیوی، عفونت مجاری ادراری یا مشکل کیسه صفرا می توانند از عوامل ایجاد شکم درد باشند.

گاهی ممکن است حاملگی باعث ایجاد یک مشکل شود. فیبرهای رحم که قبلا متوجه آن نبودید، می توانند پس از حاملگی باعث ناراحتی شما شوند.

شکم درد در سه ماهه اول بارداری

معمولا شکم درد در اوایل بارداری نگران کننده نیست. اما اگر همراه با علایم دیگری باشد، باید آن را جدی بگیرید.

سقط زودرس جنین

سقط جنین در اوایل بارداری بسیار شایع است. متاسفانه، از هر پنج بارداری، یک بارداری در اوایل بارداری خاتمه می یابد، و علت آن معمولا این است که کودک به درستی رشد نمی کند.

شایع ترین نشانه ی سقط زودرس جنین، خونریزی است که ممکن است چند روز طول بکشد. گرفتگی عضلات در ناحیه ی شکم و تخلیه مایع و بافت از واژن نیز از نشانه های دیگر سقط زودرس جنین است. در صورت مشاهده ی این نشانه ها با پزشک یا بیمارستان تماس گرفته و سپس دراز بکشید یا طوری بنشینید که پاهای تان بالا باشد.

اگر خونریزی یا درد غیر قابل تحملی داشتید، به نزدیک ترین بیمارستان محل سکونت خود مراجعه کنید.

بارداری خارج از رحمی

در بارداری خارج از رحمی، همانگونه که از نامش پیداست، بارداری در خارج از رحم اتفاق می افتد. متاسفانه، این نوع بارداری ادامه نمی یابد. در این حالت، شرایط خطرناک است و باید تحت درمان سریع قرار گیرید. بارداری خارج از رحمی معمولا بین هفته چهارم تا هشتم بارداری تشخیص داده می شود، اما می تواند در هر زمانی از سه ماهه نخست بارداری اتفاق بیافتد.

در صورت داشتن علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:

• درد در ناحیه ی پایین شکم، که ممکن است فقط در یک سمت باشد.
• خونریزی واژینال یا لکه بینی، که ممکن است رنگ آن از خونریزی قاعدگی تیره تر باشد.

در صورت داشتن تمام نشانه های زیر بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید:

• درد شدید در ناحیه ی شکم
• احساس مریضی، سرگیجه یا ضعف
• رنگ پریدگی
• سندرم تحريك بيش از حد تخمدان

اگر برای بارداری از روش های درمانی به خصوص IVF (لقاح آزمایشگاهی) استفاده کرده باشید، احتمال دارد مصرف داروهای باروری، تخمدان را بیش از حد تحریک کرده و باعث درد در ناحیه ی شکم شوند.

یک سوم از زنانی که IVF انجام داده اند، از ناراحتی خفیفی که بر اثر سندرم تحريك بيش از حد تخمدان در روزهای پس از جمع آوری تخمک به وجود می آید، رنج می برند. این ناراحتی می تواند تا چند هفته پس از بارداری طول بکشد. اگر درد شما بهبود نیافت، با کلینیک باروری تماس بگیرید. اگر شروع به استفراغ کردید یا دچار مشکلات ادراری یا درد قفسه شدید، بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید.

شکم درد در سه ماهه دوم بارداری

شکم درد در سه ماهه دوم بارداری به خودی خود نگران کننده نیست.

احتمال بسیار کمی وجود دارد که شکم درد در این دوران، نشانه ای از سقط دیررس جنین باشد مگر این که همراه با شکم درد، خونریزی نیز داشته باشید. سقط دیررس جنین کمتر از سقط زودرس شایع بوده و بین هفته 12 تا 24 بارداری اتفاق می افتد.

شایع ترین نشانه های سقط دیررس، گرفتگی عضلات و خونریزی شدید است. اگر این علایم را داشته باشید باید به بیمارستان مراجعه کنید.

در صورت داشتن هر نوع تخلیه غیر عادی یا خونریزی واژینال خفیف در طول بارداری، با پزشک خود تماس بگیرید.

شکم درد در سه ماهه سوم بارداری

در این دوران ممکن است شکم درد بر اثر تغییر وضعیت کودک یا بر اثر بزرگ تر شدن شکم همراه با رشد کودک باشد. همچنین ممکن است این درد ها بر اثر شروع انقباضات “برکستون هیکس” باشند.

اگر درست زیر دنده های خود دچار درد شدیدی بشوید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. این امر می تواند نشانه ای از پره اکلامپسی باشد. اگر دچار این مشکل شده باشید، علایم دیگری نظیر سر درد شدید، احساس خستگی و افزایش ناگهانی ورم بدن نیز خواهید داشت.

شکم درد در سه ماهه سوم بارداری ممکن است به معنی آمادگی بدن شما برای زایمان باشد. اما درد زایمان زودرس همیشه به معنی این نیست که کودک شما قرار است به زودی به دنیا بیاید. گاهی، تا زمانی که کیسه آب شما پاره نشده باشد، این درد ها، هشدارهای کاذبی هستند.

دردهای زایمان زودرس ممکن است بین هفته 24 تا هفته ی 37 حاملگی به وجود آیند. در این دردها انقباضات در نواحی لگن یا پایین شکم، باعث می شوند تا در این نواحی احساس درد داشته باشید. ممکن است موکوس پلاگین که رحم و کودک در حال رشد شما را با ایجاد سدی بین واژن و رحم محافظت و از ورود باکتری ‏ها به رحم جلوگیری می ‏کند، ریزش کند. همچنین ممکن است احساس کنید که کیسه ی آب شما پاره شده است.

در صورت مشاهده ی این علایم بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

داشتن انقباضات پس از هفته ی 37 بارداری ممکن است به معنای این باشد که در مراحل اولیه دردهای زایمان هستید. در این مرحله، بارداری شما خاتمه یافته است، بنابراین گرفتگی عضلات بخشی از یک زایمان طبیعی است.