مادران باردار باید در سه ماهه سوم بارداری (از 28 هفتگی تا انتهای حاملگی)، از 28 تا 36 هفتگی هر دو هفته یک بار و بعد از 36 هفته تا زمان زایمان هفته ای یک بار برای معاینه به پزشک مراجعه کنند.
در حالی که در این ملاقات ها مادر باردار و پزشک بیشتر با هم آشنا می‌شوند و زمان زایمان نزدیک می‌شود، احتمال معاینه فیزیکی منظم و آزمایشات اواخر بارداری و همچنین صحبت هایی درباره زایمان فرا می رسد. در این جا برخی کارهایی که پزشک در معاینات سه ماه سوم بارداری انجام می دهد آمده است:
معاینات بارداری در سه ماهه سوم بارداری
مثل معاینات قبل، پزشک ملاقات را با این سؤال شروع می کند که در چه حالی هستید. پرسش های بعدی در رابطه با موارد مراجعه قبلی خواهد بود و مرور انواع آزمایش هایی که در این دوره داشته اید، همچنین از شما سؤال می شود که آیا انقباضات شکمی، تورم، سردرد و مسئله ی دیگری دارید.
چه از شما سؤال شود یا نه، هر علائمی که دارید را با پزشک در میان بگذارید، حتی اگر به نظر معمولی و ساده باشند، مانند خستگی، بدخلقی یا درد خود را به او بگویید و به خاطر این که احساس می کنید پزشک تان خیلی کار دارد، ساکت نمانید. پزشک شما ممکن است در روز چندین بیمار را ببیند، اما هنوز بارداری مهم ترین مرحله زندگی شما است.
پرسیدن سؤال درباره حرکات جنین
پزشک از شما درباره میزان حرکات جنین سوال می کند و از شما می خواهد هر زمان که حرکات او از معمول کمتر بود به او اطلاع دهید. پزشک به شما می گوید که به حرکات جنین توجه کنید و یا حتی در زمان معینی در هر روز حرکات او را زیر نظر بگیرید و بشمارید.
تست های فیزیکی
مانند سه ماهه دوم، شما در جلسات معاینه وزن می‌شوید و فشار خون شما بررسی می شود. و ممکن است برای بررسی علائم عفونت ادراری و مشکلات دیگر از شما آزمایش ادرار گرفته شود و مچ پا، دست و صورت تان برای هرگونه تورم که می تواند علامت پره اکلامپسی باشد بررسی می شود.
پزشک به منظور تخمین اندازه جنین ضربان قلب او را بررسی و شکم شما را لمس می کند. او همین طور فاصلۀ استخوان اندام تناسلی تا بخش بالایی رحم (ارتفاع رحم) را اندازه می گیرد و آن را با سن بارداری و اندازه ویزیت قبل مقایسه ی می کند تا از رشد طبیعی جنین مطمئن شود. اگر جنین بزرگ تر یا کوچک تراز حد طبیعی باشد، شما باید سونوگرافی برای ارزیابی رشد جنین و مایع آمنیوتیک رحم انجام دهید.
پزشک به احتمال زیاد می تواند وضعیت سر جنین که پایین یا بالا (بریج) است را تشخیص دهد. درصورتی که در هفته 36 به بعد بارداری پزشک متوجه شود که سر جنین به سمت پایین حفره لگنی قرار گرفته است (یا از موقعیت آن مطمئن نباشد)، یک سونوگرافی برای مادر تجویز می کند. هر چند او ممکن است با معاینه واژینال این موضوع را تشخیص دهد و با انجام روشی به نام ECV یا سفالیک خارجی وضعیت جنین را تغییر دهد.
شما احتمالا در ویزیت های قبل از سه ماه سوم بارداری معاینه لگنی نشده اید، بسیاری از پزشکان معاینه لگنی را انجام نمی دهند مگر این که نگرانی خاصی مانند زایمان زودرس یا جنین بریج (در صورتی که زمان زایمان نزدیک و سر جنین به پایین نچرخیده است) وجود داشته باشد.
اما اگر تاریخ زایمان گذشته باشد پزشک برای نرم، نازک و باز شدن دهانه رحم معاینه لگنی انجام می دهد. این کار به او کمک می کند تا زمان زایمان را مشخص کند.
پزشک با انجام معاینه لگنی تشخیص می دهد که جنین پایین آمده، داخل حفره لگنی شده و در حال آماده شدن برای تولد است. تشخیص وضعیت جنین با معاینه شکمی در صورتی که سر جنین کامل پایین باشد برای پزشک دشوار است. انجام تست واژینال برای تعیین وضعیت جنین برای او راحت تر است..
اگر پزشک تان به طور معمول معاینات واژینال را انجام نمی دهد و نزدیک زمان زایمان تان است، می توانید از پزشک تان درخواست معاینه کنید. (معاینه لگنی در اواخر بارداری منجر به کمی لکه بینی می شود.)
تزریق RH ایمنی گلوبولین
اگر RH مادر منفی و پدر مثبت باشد، (و اگر از این بابت مطلع نباشید)، شما یک آزمایش خون برای بررسی آنتی بادی های RH احتمالی مثبت جنین انجام خواهید داد. (این آزمایش که تست غربالگری آنتی بادی نامیده می شود، گاهی اوقات در اوایل سه ماهه دوم که آزمایش خون دیابت می دهید انجام می‌شود.)
تزریق آمپول ایمونو گلوبولین در هفته 28 بارداری، از تولید آنتی بادی در بدن شما در طول سه ماهه آخر بارداری جلوگیری می کند.
تزریق RH ایمنی گلوبولین زمانی که نتیجه آزمایش نشان می دهد که بدن شما آنتی بادی را تولید می کند، بی فایده خواهد بود. اگر آزمایش وجود آنتی بادی را در بدن را تایید کند، برای محافظت در برابر مشکلات احتمالی، جنین برای بقیه زمان بارداری تحت نظر قرار می گیرد.
اگر پیش از تست غربالگری آنتی بادی را انجام نداده باشید، پزشک در ویزیت هفته 28 بارداری آزمایش خون و تزریق RH را برای تان تجویز می کند. (اگر آزمایش وجود آنتی بادی را نشان دهد، تزریق بدون فایده است اما ضرری هم نخواهد داشت.)
تست گروه استرپتوکوک B
بین هفته 36 و 37 ، پزشک برای تست استرپتوکوک B که نوعی عفونت معمول است از رحم و واژن شما تکه برداری خواهد کرد. اگر نتیجه غربالگری مثبت بود، او تا زمان زایمان برای درمان و جلوگیری از انتقال بیماری به جنین به مادر آنتی‌بیوتیک تجویز می کند.
(اگر در بارداری مبتلا به عفونت ادراری استرپتوکوک Bباشید، نیازی به انجام تست ندارید، زیرا حتی اگر عفونت برطرف نشده باشد در زمان زایمان به طورمعمول آنتی بیوتیک دریافت خواهید کرد، پس خود به خود درمان خواهید شد.)
سایر آزمایش ها و مراقبت های لازم سه ماهه سوم بارداری
در این جا مواردی از سایر آزمایش و مراقبت های مورد نیاز زنان در سه ماهه سوم بارداری آمده است:
در اوایل سه ماه سوم آزمایش قند بارداری برای تعیین دیابت بارداری انجام می شود.
آزمایش خون برای تعیین کم خونی مادر انجام می شود، به خصوص اگر او در اوایل بارداری کم خون بوده است.
اگر مادر در معرض بیماری های مقاربتی باشد، آزمایش سفلیس، کلامیدیا، سوزاک و HIV انجام می دهد.
اگر در سونو اوایل بارداری مادر مشکوک به جفت سر راهی (پلاسنتا پرویا) یا چسبندگی جفت باشد، یک سونوگرافی دیگر در اوایل سه ماه انجام می دهد تا پزشک موقعیت جفت را بررسی کند.
اگر بارداری پر خطر، و پزشک نگران برخی مشکلات باشد، برای اطمینان از رشد جنین آزمایش هایی مانند سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل یا تست بدون استرس NST تجویز می شود و زمان و تعداد دفعات انجام این تست ها به علت آزمایش بستگی دارد. اگر پزشک نگران رشد جنین باشد، یک سونوگرافی برای اندازه گیری جنین و سطح مایع آنیوتیک انجام خواهد داد.
اگر مادر زایمان طبیعی دارد ولی زمان زایمان او گذشته باشد، باید با آزمایش از سلامت جنین اطمینان حاصل شود. بین 40 و 41 هفتگی مادر باردار ممکن است سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل که شامل تست بدون استرس برای بررسی قلب جنین و اندازه گیری مایع آنیوتیک است، انجام دهد. انجام این تست ها معمولا دوبار در هفته انجام می شود و به تصمیم گیری پزشک در ادامه دادن به بارداری و صبر کردن برای شروع درد زایمان کمک می کند.
حتی در صورتی که همه چیز طبیعی به نظر برسد و درد زایمان تا هفته 41 یا 42 شروع نشده باشد، پزشک با تزریق آمپول فشار روند زایمان را شروع می کند. بعد از تزریق، سلامتی مادر و جنین به شدت به خطر می افتد. (اگر دهانه رحم بازشده باشد، زایمان سریع تر اتفاق می افتد)
بهتر است به منظور محافظت از مادر و جنین در مقابل سیاه سرفه، یک واکسن سه گانه در بارداری تزریق شود، حتی اگر مادر قبلا این واکسن را زده باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها به همه خانم های باردار توصیه می کند بین هفته های 27 تا 36 بارداری این واکسن را دریافت کنند.
درصورت نزدیک بودن فصل آنفولانزا، پزشک درمورد مزایای واکسن آنفولانزا به مادران بارداری که قبلا آن را دریافت نکرده اند، گوش زد می کند.
مشاوره زایمان
در اوایل سه ماه سوم پزشک حتما درباره ی علائم زایمان زودرس و پره اکلامپسی با شما صحبت می کند و دیگر علائم هشداردهنده (مثل خون ریزی واژینال یا کاهش حرکات جنین) که باید بی درنگ با او تماس بگیرید و تغییرات طبیعی که ازاین به بعد باید انتظارش را داشته باشید، برای تان می گوید و شما را از هرگونه نگرانی احتمالی مطلع می کند.
همین که شما به زمانِ زایمان تان نزدیک می شوید، پزشک علائم زایمانی را که باید به او اطلاع دهید، برای تان بازگو می کند.
پاسخ به سؤالات مربوط به زمان زایمان
سه ماه سوم بارداری، زمان حل هرگونه نگرانی درباره زمان و نحوه زایمان است.
سؤالات متداول شامل موارد زیر است:
-آیا خود پزشک در طول زمان زایمان حضور دارد؟
-آیا در طول زمان زایمان پزشک و پرستاران حضور دائم دارند، یا آن ها هم زمان مراقب بسیاری از بیماران هستند؟
-چه اتفاقی می افتد اگرنیمه شب کیسه آب پاره شود یا درد زایمان شروع شود؟
بعضی ازاین موضوعات در کلاس آمادگی برای زایمان بازگو می‌شوند، در مورد ابراز نگرانی های تان خجالت نکشید و آن را با پزشک در میان بگذارید. آمادگی و برنامه ریزی برای زمان زایمان به آرامش خاطر شما کمک می‌کند.
بحث درباره ملاحظات پس از زایمان
از آن جایی که ممکن است بعد از زایمان وقت مناسبی برای تصمیم‌گیری های مهم نداشته باشید، اکنون فرصت خوبی است تا درمورد تمایل برای ختنه نوزاد پسر، تغذیه نوزاد با شیر مادر و نحوه جلوگیری بعد از زایمان بیندیشید (اگرچه می توانید در هر زمان نظر خود را تغییر دهید).
اگر تا به حال برای نوزاد پزشکی پیدا نکرده اید، اکنون زمان مناسبی است تا یک پزشک اطفال انتخاب کنید. پزشک شما هم می تواند کمک تان کند و چند دکتر نوزاد خوب به شما معرفی کند.
در آخر پزشک علائم افسردگی را در حالات شما بررسی می کند، حتما او را از هرگونه احساس افسردگی یا اضطراب مطلع کنید. در صورت بروز هر مشکل، او شما را به یک مشاور خوب معرفی می کند.
او همچنین ممکن است درباره افراد حامی خانه شما بعد از زایمان سؤال کند و علائم افسردگی بعد از زایمان را (PPD) برای تان متذکر شود. دانستن علائم طبیعی افسردگی پس از زایمان بر اثر عواملی چون خستگی و تغییرات هورمونی برای شما مفید است. اگر فکر می‌کنید بعد از زایمان افسردگی یا اضطراب خواهید داشت، بسیار مهم است که بی درنگ از پزشک کمک بخواهید.
مترجم: محدثه محمدی
منبع: www.babycenter.com
