هفته هفدهم بارداری آخرین هفته ی ماه چهارم بارداری است. از مهم ترین مسایل این هفته، رشد سریع جنین نسبت به قبل است.
جنین در هفته هفدهم بارداری
رشد جنین پدیده ای شگفت انگیز است. در طول هفته 17 بارداری، رشد جنین بیش از پیش خواهد بود. تمامی واکنش های غیر ارادی جنین به درستی انجام می گیرند، بنابراین او اکنون می تواند بمکد، ببلعد و پلک بزند.
بچه در حال تمرین مکیدن و قورت دادن است
بسیار تعجب برانگیز است که بچه به این زودی بزرگ شده است! در این هفته بچه اندازۀ کف دست تان است و حدود 13 سانتی متر طول و 150 گرم وزن دارد. چربی بدن بچه به تدریج در حال شکل گرفتن است و تا انتهای بارداری بیشتر می شود. چربی در زیر پوست او ذخیره می شود و از این رو داشتن تغذیه خوب، بسیار مهم است.
هم اکنون قلب بچه تحت کنترل مغز کار می کند و بنابراین ضربانش منظم شده و در هر دقیقه بین 140 تا 150 بار می زند؛ تقریبا دو برابر سریع تر از قلب شما. قلب با شدت زیاد در حال پمپ کردن است و می تواند حدود 24 لیتر خون را در هر روز پمپ کند.
همچنین، از آنجا که تمرین و ممارست در انجام درست هر کار حرف اول را می زند، بچه نیز از هم اکنون مکیدن و قورت دادن را تمرین می کند تا خود را برای مکیدن سینه یا شیشه شیر آماده کند. در واقع، بسیاری از واکنش های اولیه که بچه برای بقا پس از تولد به آن نیاز دارد را از همین حالا و درون رحم یاد می گیرد.
اثر انگشت شکل می گیرد
این هم گواهی بر اینکه فرزندتان واقعا منحصر به فرد است (البته برای هر کس فرزندش خاص و منحصر به فرد است و نیازی به مدرک ندارد)! اما طی یک یا دو هفتۀ آینده روی نوک انگشتان دست و پای بچه خطوط و منحنی هایی منحصر به فرد، یا همان اثر انگشت نقش می گیرد.
بدن مادر در هفته هفدهم بارداری
تا این هفته از بارداری، رحم حدود 5 سانتی متر به زیر ناف کشیده شده است. به یاد داشته باشید که رشد جنین همواره اثراتی را بر بدن شما خواهد گذاشت. از ابتدای بارداری تا کنون حدود 2 تا 4/5 کیلو به وزن شما اضافه شده است. این افزایش وزن طبیعی است، چرا که با رشد جنین و وزن گیری او، وزن شما نیز باید افزایش می یابد.
هفته هفدهم ماه چندم بارداری محسوب می شود؟
اگر هفده هفته باردار باشید، در ماه چهارم بارداری تان به سر می برید. فقط 5 ماه دیگر باقی مانده است!
حالا که برآمدگی شکم تان مشخص تر شده است، ممکن است دوستان، همکاران یا حتی غریبه ها جلو بیایند و بخواهند که شکم تان را لمس کنند. اگر از نظرتان اشکالی ندارد، که هیچ، اما اگر این کار را دوست ندارید، با مهربانی ولی قاطعانه با آن ها صحبت کنید.
تغییرات دیگری که این روزها در بدن تان روی می دهد: ترشحات واژنی رقیق و شفاف و حساسیت بیشتر نسبت به تمام مواد حساسیت زا است؛ و هر دوی این موارد کاملا طبیعی است.
خُر و پف کردن در هفته 17 بارداری
یکی از علائم غیر قابل توضیح و عجیب بارداری، خرخر کردن است! اما طاقت داشته باشید؛ گرفتگی و کیپ بودن بینی که باعث خر و پف می شود، موقتی است. بله درست است، هورمون های بارداری حتی بر بینی تان نیز تاثیر گذاشته است!
در اتاق خواب تان دستگاه بخور بگذارید، از چسب های مخصوص باز کردن مجرای بینی استفاده کنید یا هنگام خواب از چند بالشت استفاده کنید تا سرتان کمی بالاتر قرار بگیرد. در ضمن، اگر همسرتان اعتراض کرد می توانید او را تبعید کنید تا روی مبل بخوابد! شما باردار هستید و داشتن خوابی راحت برای تان ضروری است.
علائم و نشانه های هفته هفدهم بارداری
افزایش اشتها در بارداری
یادتان می آید که معده تان به حدی بهم ریخته بود که به زور می توانستید کمی زنجبیل یا کراکر (بیسکوئیت نمکی) بخورید؟ خوشبختانه حالا دیگر حالت تهوع های صبحگاهی تان به پایان رسیده است و مثل این است که این روزها از خوردن سیر نمی شوید.
سه ماهۀ دوم بارداری برای اغلب زنان نه تنها پایان حالت تهوع های صبحگاهی بلکه آغاز دورۀ افزایش اشتها است. بنابراین اگر در هفتۀ 17 احساس کردید به اندازه ای گرسنه هستید که می توانید یک تکۀ بزرگ استیک یا یک دیس پاستا را بخورید، اصلا تعجب نکنید.
علت این افزایش اشتها چیست؟ دلیل این امر ساده است- شما از فرزندتان که هر روز بزرگتر و گرسنه تر می شود، سیگنال دریافت می کنید. برای تان سوال است که در دوران بارداری باید دقیقا چه مقدار افزایش وزن داشته باشید؟ با پزشک خود صحبت کنید؛ او می تواند میزان و روند مناسب افزایش وزن تان را بررسی کند. همچنین اگر در سه ماهۀ اول وزن تان به اندازۀ لازم افزایش نیافته باشد، پزشک به شما کمک می کند تا به تدریج این کمبود وزن را جبران کنید و به وزن ایده ال برسید.
به پیام های بدن تان گوش کنید و هنگام گرسنگی، غذا بخورید. غذاهایی انتخاب کنید که شما را سیر و مواد مغذی مورد نیاز بدن تان را تامین می کنند؛ غذاهایی پر فیبر مانند غلات کامل و فراورده های پروتئینی کم چرب.
ترک های پوستی در بارداری
این پدیدۀ بارداری ارثی است – پس اگر دیدید که روی بدن تان ترک های پوستی ظاهر شده است بدانید که مادرتان هم این ترک ها را داشته است. اما اگر افزایش وزن تان منظم و با سرعتی ثابت صورت بگیرد، سرعت بروز و شدت این ترک های پوستی را کمتر می شود.
سردردهای موقتی در بارداری
دلیل سردردهای تان در دوران بارداری هورمون، خستگی، فشار و استرس یا هر علت دیگری که باشد می توانید استامینوفن مصرف کنید تا دردتان را کاهش دهد. اما پیش از هر کار، با پزشک خود مشورت کنید.
ضعف و سرگیجه
کم آب بدن می تواند منجر به سرگیجه شود پس حتما روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید و به بدن تان آب رسانی کنید- اگر ورزش می کنید، بیشتر از 8 لیوان آب بنوشید.
سوزش معده و سوء هاضمه
اگر بعد از خوردن وعدۀ غذایی حجیم و سنگین احساس سوزش معده یا رفلاکس دارید، از دراز کشیدن بعد از غذا خودداری کنید تا اسید معده و هورمون های هاضمه در دستگاه گوارشی تان بالا نیاید.
کمردرد
با داشتن صندلی مناسب در محل کار و تشکی نرم در منزل می توانید با این مشکل شایع بارداری مقابله کنید. همچنین بهتر است که هنگام نشستن روی صندلی یک کوسن پشت تان بگذارید تا ستون فقرات تان خمیده نشود و صاف بنشینید؛ زیر تشک خواب تان هم تخته ای چوبی بگذارید تا تشک سفت و محکم باشد.
مراقبت های پزشکی
اگر تا قبل از هفته 17 بارداری، آزمایش آمنیوسنتز انجام نداده باشید، این امکان وجود دارد که پزشک شما در همین هفته انجام این آزمایش را برای شما تجویز کند. حتما با پزشک خود در رابطه با خطرات و مزایای انجام آزمایش آمنیوسنتز صحبت کنید.
معمولا پزشکان اصراری به انجام این آزمایش ندارند. اما حتی اگر پزشک شما اصرار بر انجام آزمایش آمنیوسنتز داشته باشید، در نهایت این شما و همسرتان هستید که باید تصمیم نهایی را بگیرید.
نقش پدر
اگرچه مادر می تواند حرکات جنین را احساس کند، اما ممکن است هنوز این حرکات از بیرون قابل مشاهده نباشند. در همین روزها است که حرکات جنین از بیرون شکم نیز حس خواهد شد.
بهتر است پدر برای حس کردن حرکات جنین، هر چند یک بار شکم همسر خود را لمس کند. اولین تجربه ی حس حرکات جنین، یکی از به یاد ماندنی ترین لحظات عمر برای یک پدر است.
نکات هفته هفدهم بارداری
بزرگ شدن سینه ها کاملا طبیعی است
هورمون ها و غدد شیرسازی در بدن تان در حال شکل گیری است تا شما را برای شیردهی آماده کند. تمامی این ها و نیز افزایش جریان خون می تواند اندازۀ سینه ها را تا سه سایز بزرگتر کند!
با این حال، بارداری و نشانه های آن برای هر زن بارداری متفاوت است. با اینکه افزایش سایز سینه ها در بارداری امری طبیعی است – و در برخی از زنان این افزایش سایز بیش از اندازه است- اما گاهی ممکن است که اصلا تغییر خاصی در سینه ها مشاهده نشود؛ خصوصا اگر قبل از بارداری بزرگ بوده باشند.
نرمش های کششی انجام دهید تا از بروز سیتاتیک پیشگیری کنید
عصب سیاتیک، بزرگترین رشتۀ عصبی در بدن، از ناحیۀ تحتانی کمر شروع می شود، به باسن می رسد و سپس در پشت ران پا تقسیم می شود و تا مچ و پا می رود.
در اغلب موارد سیاتیک –درد شدید یا حالت سوزن سوزن شدن و بی حسی که از کمر و باسن شروع می شود و تا پشت پا پخش می شود- زمانی اتفاق می افتد که دیسک بیرون زده، جا به جا شده یا پاره شده، آرتروز یا تنگی کانال نخاعی کمر بر این عصب فشار وارد می سازد. انجام حرکت های کششی پشت و استفاده از پد یا دستمال گرم در موضع درد به کاهش آن کمک می کند.
به تغییراتی که در دندان های تان روی می دهد توجه داشته باشید
دندان تان لق شده است؟ هورمون های بارداری می تواند بر لثه، رباط و استخوان های داخل دهان تان تاثیر بگذارد، دندان های تان را لق کند یا حتی منجر به افتادن دندان تان شود. این مسئله پس از زایمان برطرف می شود اما اگر به پریودنتیت (آماس لثه) دچار شده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
غذاهای سرشار از کلسیم مصرف کنید
اگر شیر یا دیگر فراورده های لبنی باب میل تان نیست، باید کلسیم مورد نیاز بدن تان را از راه دیگری تامین کنید. خوشبختانه با اینکه لبنیات شناخته شده ترین منبع کلسیم است اما تنها منبع نیست.
آب پرتقال یا دیگر آب میوه های غنی شده با کلسیم می تواند درست به اندازۀ شیر به بدن تان کلسیم برساند. از دیگر منابع غیر لبنی کلسیم، سبزیجات سبز و پربرگ، کنجد، بادام و محصولات تهیه شده از سویا نظیر توفوی نرم که با کلسیم غنی شده است.
همچنین ممکن است که پزشک برای اطمینان بیشتر برای تان مکمل کلسیم تجویز کند.
با رشد جنین، نیاز به دریافت کالری و غذای بیشتری خواهید داشت، بنابراین غذاهای خود را با دقت زیاد انتخاب کنید.
رژیم غذایی سالم در دوران بارداری شامل غلات کامل، چربی های سالم و آب فراوان است. مکمل های ویتامین مخصوص دوران بارداری، باید هر روز مصرف شود.
مشکلات عجیب پوستی
روی صورت تان لکه هایی خال خال می بینید؟ خطی تیره زیر ناف تان ظاهر شده است؟ روی بازوی تان تگ های پوستی (زائده یا پاپول گوشتی) در آمده است؟ نیازی نیست که به متخصص پوست مراجعه کنید. این علائم پوستی عجیب که تیره شدن رنگ خال ها و جوش عرق سوز را نیز شامل می شوند، همگی موقت و نرمال است.
مثل همیشه، هورمون های بارداری علت اصلی بروز این مشکلات پوستی است اما قرارگیری در معرض نور خورشید نیز می تواند آن ها را تشدید کند. پس تا حد امکان از نور مستقیم آفتاب دور بمانید. توصیه می کنیم که یک کلاه لبه دار تهیه کنید و هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید. کرم های ضد آفتاب بی خطر و استفاده از آن در دوران بارداری، کار هوشمندانه ای است.
در جلسۀ بعدی معاینه که به متخصص زنان و زایمان مراجعه می کنید، تمام مشکلات پوستی تان را با پزشک در میان بگذارید و اجازه ندهید که این مسائل باعث شوند که خودتان را از بقیه پنهان کنید.
با کمردرد مقابله کنید
کمردرد زمین گیرتان کرده است؟ به جای اینکه روی مبل دراز بکشید و منتظر خوب شدن کمردردتان باشید، سعی کنید یوگا یا پیلاتس سبک انجام دهید. هر دوی این ها باعث کشش و نرم شدن ستون فقرات و از بین رفتن فشار روی مهره ها (یکی از دلایل اصلی کمردرد) می شود.
نکتۀ مثبت دیگر اینکه، یوگا و پیلاتس سطح انرژی کلی بدن (و روحیه) را بهبود می بخشند و به این ترتیب بهتر می توانید با بقیۀ دردهای بارداری کنار بیایید. علاوه بر حرکت های مخصوص کمر و پشت، می توانید حرکت های سادۀ دیگری انجام دهید تا عضلات شکمی تقویت شوند و در نتیجه فشار موجود بر ناحیۀ تحتانی کمرتان کاهش یابد. (اما به یاد داشته باشید، حالا که در سه ماهۀ دوم بارداری هستید نباید روی پشت دراز بکشید و نرمش کنید).
کاهش درد لیگامان (رباط) گرد
رحم توسط نوارهایی ضخیم (به نام رباط) نگه داشته می شود که از مفاصل ران تا کناره های شکم بالا آمده است. با بزرگ شدن رحم، این نوارها کشیده می شوند تا فضای لازم برای برآمدگی شکم تان را فراهم سازند و این امر ممکن است منجر به بروز درد در ناحیۀ تحتانی شکم شود.
برای کاهش درد لیگامان گرد، بنشینید، به جای ورزش، تمرینات سبک انجام دهید و شکم بند بپوشید تا فشار روی رباط ها کمی کاهش پیدا کند.
