هفته بیست و سوم بارداری، دومین هفته از ماه ششم بارداری است. با مطالعه ی این مقاله درباره این هفته بیشتر بدانید.
جنین در هفته بیست و سوم بارداری
هم زمان با تکامل رشد جنین، استحکام استخوان های او از جمله استخوان گوش داخلی بیشتر می شود. وزن جنین در این هفته حدود 700 گرم خواهد بود. هفته بیست و سوم، مرحله ی مهمی از زندگی جنین است. اکنون رشد جنین به نقطه ای رسیده است که اگر زایمان زود هنگام نیاز باشد، جنین می تواند زنده بماند. اگر چه عوامل خطر زیادی در راه حفظ سلامت جنین وجود دارند، اما احتمال زنده ماندن جنین از این هفته به بعد بسیار زیاد است.
جنین می خوابد و بیدار می شود و ساعات خواب او ممکن است با ساعات خواب مادرش سازگار نباشد و هنگام خوابیدن مادرش، با زدن لگدهایی او را بیدار کند.
افزایش وزن جنین در هفته بیست و سوم بارداری
با طول حدود 28 سانتی متر، وزن بچه به بیش از نیم کیلوگرم رسیده است؛ این هفته آغاز وزن گرفتن شدید جنین است. طی 4 هفتۀ آینده، وزن فرزندتان دو برابر می شود و شما هم دقیقا همین مقدار، سنگینی بیشتری احساس خواهید کرد. پوست بچه کمی شل و آویزان است چون پوست خیلی سریع تر از چربی رشد می کند. اما به تدریج، چربی زیر پوست را می گیرد و بخش های شل و خالی، پر می شوند.
تا زمان تولد، دیگر چربی کاملا زیر پوست را گرفته است و بچه با لپ ها و پاهایی تپل به دنیا می آید. و اگرچه در هفتۀ 23، تمام ارگان ها و استخوان های بچه از زیر پوستش قابل مشاهده است اما با شکل گیری چربی، وضوح آن ها کمتر می شود.
هفته بیست و سوم بارداری، ماه چندم است؟
اگر 23 هفته باردار باشید، در ماه ششم بارداری تان به سر می برید. فقط سه ماه دیگر باقی مانده است!
ممکن است با گوشی پزشکی (استتوسکوپ) بتوانید صدای ضربان قلب بچه را بشنوید
احتمالا تا حالا از طریق سونوگرافی داپلر (Doppler) چندین بار صدای ضربان قلب فرزندتان را شنیده اید ولی باز هم از شنیدن صدایش سیر نمی شوید؛ در این هفته، خودتان یا پزشک تان، بدون سونوگرافی، می توانید از طریق گوشی پزشکیِ استاندارد صدای قلب بچه را بشنوید (البته گاهی پیدا کردن محل درست برای شنیدن صدای قلب جنین، سخت است).
چند قلو ها هم می خوابند و بیدار می شوند و ساعات خواب آن ها ممکن است با یکدیگر منطبق نباشد. مادرانی که چند قلو باردار هستند، احتمالا متوجه خواهند شد که چند قلو ها به صورت متناوب می خوابند و بیدار می شوند. و این وضعیت شبیه این است که کودک شما در تمام مدت شبانه روز بیدار بوده و در حال جنب و جوش است.
بدن مادر در هفته بیست و سوم بارداری
هنوز فضای خالی زیادی داخل رحم وجود دارد و جنین می تواند به راحتی غلت بخورد و مشت و لگد بزند. حرکات جنین را می توان حتی از بیرون شکم هم مشاهده کرد. هنگامی که رحم به حدود 4 سانتی متر بالای ناف می رسد، ممکن است اندام ها به سمت بالا حرکت کنند. سوء هاضمه و سوزش سر دل از علایم رایج در بارداری هستند که معمولا به علت رشد جنین و کم شدن فضای داخلی شکم اتفاق می افتند.
حالات روحی متغیر در طول چهل هفته بارداری و حتی تا ماه ها پس از زایمان، طبیعی هستند. زنان باردار باید یاد بگیرند که گریه کردن، فریاد زدن، اخم کردن و لبخند زدن جزئی از زندگی یک مادر هستند و خود را با آن وفق دهند.
شروع علائم و نشانه های جدید از هفته بیست و سوم بارداری
بله، فرزندی که بی صبرانه انتظارش را می کشید، راحت و آرام درون رحم تان جا خوش کرده است ولی شما به تدریج، متوجه می شوید که علائم و نشانه های بارداری از سر تا پای تان را تحت تاثیر خود قرار داده اند.
در هفتۀ 23، مغزتان گیج و سردرگم است (مغز خودتان است که تحت تاثیر پروژسترون قرار دارد) و پاهای تان مدام بزرگتر می شوند. کف دست و پاهای تان احتمالا سرخ شده است و خیلی زود دچار التهاب و گُر گرفتگی و حساسیت های پوستی می شوید.
ترک های پوستی به رنگ صورتی، قرمز، بنفش، قهوه ای مایل به قرمز یا قهوه ای تیره تقریبا در هر نقطه ای از پوست تان دیده می شود و … صبر کنید ببینم! آن خط سیاهی که از ناف تان به پایین کشیده شده است، چیست؟
تغییر رنگ در پوست
ممکن است باورش برای تان سخت باشد اما این خطی که می بینید، خط سیاه یا لینا نگرا (linea nigra) نام دارد. یکی از نشانه های بارداری که احتمالا در زنان تیره پوست، مشخص تر دیده می شود؛ خط سیاه از ناف تا استخوان شرمگاهی ادامه دارد. دلیل بروز این خط، همان هورمون های بارداری هستند که تغییر رنگ های اخیر را در بدن تان موجب شده اند: تیره تر شدن نواحی اطراف نوک سینه و پر رنگ شدن خال های ریزی که روی دست و پاهای تان است.
برخی از زنان، به خصوص افرادی که پوستی تیره دارند، متوجه تغییر رنگ در صورت خود نیز می شوند؛ به ویژه در نواحی اطراف بینی، پیشانی، گونه ها و چشم ها. به این پدیده ماسک حاملگی یا ملاسما (melasma) گفته می شود زیرا همانند ماسک روی صورت ظاهر می گردد.
خیال تان راحت! قرار نیست مدت زیادی با این ماسک حاملگی مدارا کنید. تمام این تغییرات پوستی، چند ماه پس از زایمان برطرف می شوند. در حال حاضر، کانسیلر خود را بیاورید و لکه های تیره را بپوشانید.
یاد بگیرید که آرامش تان را در بارداری حفظ کنید
آیا فرزند دلبندتان به دل آشوبه و نگرانی شما بدل شده است؟ نفس عمیق بکشید؛ نفس عمیق. حالا زمان مناسبی است که برای خودتان برخی از تکنیک های آرام سازی را یاد بگیرید- این تکنیک ها نه تنها در کنار آمدن با نگرانی ها و دغدغه های بارداری و البته انقباضات زایمان کمک تان می کند بلکه در زندگی جدیدتان به عنوان مادر نیز مفید است. وقتی بچه مدام گریه می کند، همسرتان تا دیروقت سرکار است و آخرین قابلمۀ تمیزی که داشته اید را می سوزانید، این تکنیک ها به شما کمک می کند تا آرامش خودتان را حفظ کنید.
یوگا یکی از بهترین فعالیت ها برای رفع تنش و استرس است، البته اگر وقت کافی برای شرکت در کلاس های آن را داشته باشید. اما در اینجا یکی از روش های آرام سازی در بارداری را با شما در میان می گذاریم که می توانید در هر جایی برای آرام کردن روح و روان تان از آن بهره ببرید:
- بنشینید، چشمان تان را ببندید و یک صحنۀ زیبا و آرامش بخش را تصور کنید؛ مثل غروب آفتاب در ساحل مورد علاقۀ تان که در آن، امواج به آرامی به ساحل می رسند یا یک منظرۀ مسحور کنندۀ کوهستانی که صدای جریان نهر آب از درونش شنیده می شود.
- سپس تمرکز کنید و سعی کنید که از انگشتان پا تا صورت، تک تک عضلات تان را آرام کنید. عمیق، آهسته و تنها از طریق بینی نفس بکشید و یک کلمۀ ساده (مثل “آره” یا”نه” ) را انتخاب کنید و هنگام بازدم، آن را با صدای بلند بگویید. ده دقیقه به انجام این تمرین بپردازید تا نتیجۀ مورد نظر حاصل شود؛ اما بدانید که اگر بتوانید حتی یک یا دو دقیقه این کار را انجام دهید، بهتر از انجام ندادن آن است.
علائم و نشانه ها در هفته بیست و سوم بارداری
تحرک و فعالیت های جنین
ممکن است که دیگر به تکان های بچه درون رحم تان عادت کرده باشید. از این لگدهای آرام لذت ببرید زیرا به زودی خیلی قوی تر و گاهی دردناک می شوند- دردش درست مانند وقتی است که بچه به دنده ها، شکم یا دهانۀ رحم تان لگدی محکم بزند!
افزایش شدید اشتها
اینکه دلتان بخواهد به آشپزخانه بروید و تمام محتویات درون کابینت ها را یک جا بخورید، کاملا طبیعی است! در هر حال، بچه ای درون شکم تان در حال رشد است و نیاز به غذا دارد! بنابراین سعی کنید که خانه را با غذاها و میان وعده هایی سالم نظیر میوه، سبزیجات خرد شده، آجیل و کراکر (بیسکوئیت نمکی) تهیه شده از آرد کامل گندم پر کنید.
مطلب جامعی را درباره افزایش اشتها در بارداری بخوانید.
داشتن ورم و نفخ
اگر مدام احساس می کنید که زیادی غذا خورده اید و باد کرده اید، بدانید که این ها تاثیر هورمون پروژسترون است. این هورمون، مجرای گوارشی را شل و فرایند هضم غذا را کند می کند تا مواد مغذی ناشی از غذاها وقت بیشتری برای ورود به جریان خون و رسیدن به بچه پیدا کنند. نوشیدن آب فراوان در طول روز به بهبود عملکرد گوارشی بدن کمک می کند.
خُرخُر کردن در خواب
این مشکل شایع ولی آزاردهندۀ بارداری می تواند خواب خودتان و همسرتان را مختل کند. این مسئله تا حدودی در اثر گرفتگی مجرای بینی روی می دهد که از افزایش وزن و التهاب و ورم غشای مخاطی بینی نشأت می گیرد. استفاده از چسب های بینی و دستگاه بخور گرم و مرطوب در اتاق خواب، می تواند خرخر را کاهش بدهد.
التهاب و خونریزی لثه ها
از مصرف خوراکی های شیرین جویدنی اجتناب کنید؛ به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا به این شکل، التهاب و ورم لثه های تان را کاهش دهید. در این دوره از بارداری لثه ها تحت تاثیر هورمون های بارداری ملتهب و حساس تر می شوند، بنابراین توصیه می شود که حداقل یک بار در دوران بارداری به دندانپزشک مراجعه کنید.
مطلب کاملی را درباره درد و خونریزی لثه ها در بارداری بخوانید.
سوزن سوزن شدن دست ها
ورم و باد کردن بدن در طول بارداری می تواند بر عصب های مچ دست فشار وارد کند و منجر به درد و سوزن سوزن شدن دست ها یا همان سندروم تونل کارناپ (carpal tunnel syndrome) گردد. اگر با کامپیوتر کار می کنید، گهگاه، نرمش های کششی انجام دهید؛ دستان تان را بکشید و به آن ها استراحت بدهید و هنگام کار نیز، مچ های تان را صاف نگه دارید. همچنین حواس تان باشد که آرنج ها با مچ های تان در یک راستا قرار بگیرند.
مراقبت های پزشکی در هفته بیست و سوم بارداری
علت اصلی مرگ نوزاد، زایمان زودرس است. در تمامی زنان، باید فاکتورهای خطر زایمان زودرس بررسی شده و در مورد نشانه ها و عوامل زایمان زودرس، به آن ها مشاوره داده شود. در این نقطه از بارداری، بسیاری از پزشکان طول دهانه ی رحم را با استفاده از سونوگرافی واژینال اندازه می گیرند. طول دهانه ی رحم کوتاه، خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد. علایم رایج عبارتند از، فشار بر روی لگن، تخلیه واژن و انقباض های الگو دار. در صورت مشاهده ی هر کدام از این علایم، باید با پزشک خود تماس گرفته یا به بیمارستان مراجعه کنید.
اگر همه چیز به صورت طبیعی است و مشکل خاصی ندارید، باید در هر چهار هفته، یک بار با پزشک خود ملاقات کنید. پزشک شما در هر ملاقات وزن، فشار خون و میزان گلوکز ادرار را ثبت خواهد کرد.
نقش پدر در زمان بارداری همسر
اکنون در حال نزدیک شدن به نقطه ی عطف بارداری هستید. به زودی احساس خوشحالی و اعتماد به نفس، جای خود را به احساس خستگی و تصورات منفی از بدن خواهند داد. پدر می تواند با انجام کارهای غیر منتظره مانند شستن لباس ها و ظروف، پختن غذا و … همسر خود را خوشحال کند. اگر چه ممکن است زنان باردار بروز ندهند، اما آن ها همیشه به حمایت همسر خود نیاز دارند.
نکات و راهکارهای کلیدی برای هفته بیست و سوم بارداری
به اندازه ی نیاز خود استراحت کنید. بدن شما مدام در حال تغییر است و به علت کارهایی که بدن برای رشد جنین و تغذیه ی او انجام می دهد، داشتن احساس خستگی طبیعی است.
داشتن خواب راحت در طول شب
داشتن خواب راحت در دوران بارداری تقریبا به اندازۀ زمانی که بچه تازه متولد شده است، برای زنان دشوار است. در واقع، طبق یکی از تحقیقات انجام گرفته، 78 درصد از زنان در برخی از مراحل بارداری یا تمام این دوران با مشکل خواب رو به رو هستند.
با توجه به اتفاقاتی که درون بدن تان – و البته، مغزتان- در جریان است، تعجبی ندارد که نتوانید خواب راحت و کاملی داشته باشید. اگر خوابیدن برای تان دشوار است، سعی کنید پاها و زانوهای تان را خم کنید و یک بالشت میان پاهای تان بگذارید تا در وضعیت راحت تری قرار بگیرید.
اگر شاغل هستید، در خصوص مرخصی زایمان تحقیق کنید
حال که چندین هفته تا تولد بچه باقی مانده است، باید به فکر مرخصی زایمان تان باشید. با مدیر بخش منابع انسانی و مدیر مستقیم خودتان صحبت کنید تا از شرایط مرخصی مطلع شوید.
بطری آب تان را مدام پر کنید
همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید. آب رسانی به بدن سبب می شود تا حجم اضافی خون تان حفظ شود، مایع آمنیوتیک تجدید شود و تولید شیر در سینه ها افزایش یابد.
اگرچه میزان مصرف آب بر اساس سایز و حالت فیزیکی بدن، میزان فعالیت و غیره برای هر کس تفاوت دارد اما توصیه می شود که روزانه حدود 8 تا 10 لیوان آب مصرف کنید. اما حتما با پزشک خود در این مورد مشورت کنید و از او راه حل بخواهید.
از بروز عفونت مجرای ادراری (UTIs) پیشگیری کنید
رحم بزرگتر شده و بر مثانه فشار می آورد و آن را به فضایی مناسب برای رشد باکتری ها تبدیل کرده است؛ این امر می تواند منجر به بروز عفونت مجرای ادراری گردد.
خوشبختانه راه های متعددی برای پیشگیری از بروز عفونت مجرای ادراری در دوران بارداری وجود دارد:
• همواره مقدار زیادی آب و آب شاتوت (ترجیحا بدون شکر) بنوشید.
• به رنگ ادرارتان توجه داشته باشید- اگر تیره باشد (زرد کمرنگ نباشد)، به این معنی است که بدن تان مایعات کافی دریافت نمی کند و همین می تواند عاملی برای بروز عفونت باشد.
• ادرار خود را نگه ندارید: به محض اینکه حس ادرار دارید، خود را به دست شویی برسانید. هنگام ادرار کردن، کمی به جلو خم شوید و مثانۀ خود را کاملا خالی کنید. بعد از ادرار کردن، از جلو به سمت عقب، خودتان را کاملا خشک کنید.
• همیشه و خصوصا بعد از رابطۀ جنسی، واژن و ناحیۀ اطراف آن را به خوبی تمیز کنید. لباس زیرهای نخی بپوشید و تا حد امکان به جای استفاده از وان، دوش بگیرید.
به مراقبت از موهای تان توجه داشته باشید
حالا که سه ماهۀ اول بارداری را پشت سر گذاشته اید، در فکر فر کردن شش ماهه، فکر کردن دائمی یا گلت کردن (صاف کردن مو با مواد شیمیایی) موهای تان هستید؟ بهتر است از این کار صرفنظر کنید.
ممکن است بدن تان که در حال حاضر از هورمون های بارداری انباشته است، عکس العمل عجیبی نسبت به مواد شیمیایی از خود نشان دهد- مثلا ممکن است به جای حلقه های زیبای فر دار، سرتان به یک توپ پوشیده از موهای وزوزی تبدیل شود!
همچنین، این احتمال ناچیز نیز وجود دارد که مقداری از مواد از طریق پوستۀ سرتان جذب و وارد جریان خون شود؛ پس قبل از چنین کارهایی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
از نظر بسیاری از پزشکان، هایلات کردن مو نسبتا بی خطر است زیرا مواد و رنگ معمولا به پوست سر نمی رسد؛ به همین شکل، استفاده از رنگ های ملایم تر، مانند رنگ های گیاهی یا رنگ های بدون آمونیاک نیز خطر خاصی در پی ندارد. پس می توانید با خیال راحت موهای سفید یا دو رنگ شده را با این دسته از رنگ ها درست کنید. اما باز هم تاکید می شود که حتما قبل از این کار با پزشک مشورت کنید. برخی از پزشکان یا آرایشگران به کارگیری مواد شیمیایی و رنگ مو را قبل از تولد بچه، مجاز نمی دانند.
مواد غذایی ارگانیک مصرف کنید
در محصولات ارگانیک نسبت به دیگر محصولات، از آفت کش های کمتری استفاده شده است؛ این مسئله یکی از مزیت های بسیار مهم این دسته محصولات غذایی است زیرا آفت کش هایی که مصرف می کنید علاوه بر بدن خودتان بر جنین درون شکم تان نیز تاثیر دارد و در نهایت نیز به درون شیر تان راه می یابد.
همچنین، محصولات ارگانیک به علت نداشتن نگهدارنده زودتر فاسد می شوند و برای همین معمولا سالم و تازه تر از محصولات عادی هستند. در حد امکان سعی کنید که خوراکی های مورد استفادۀ خود را از مواد ارگانیک انتخاب کنید؛ اما مسئله ای که بیش از هر چیز در انتخاب خوردنی های دوران بارداری اهمیت دارد، گنجاندن میوه های رسیده و تازه و سبزیجات رنگین در سبد غذایی است.
البته توجه داشته باشید که ارگانیک بودن یک محصول لزوما به معنی بی خطر بودن آن نیست. درست است که در تهیۀ این مواد از آفت کش استفاده نمی شود اما همچنان ممکن است باکتری هایی در خود داشته باشند که برای تان مشکل ساز گردد. بنابراین، باید گوشت و مرغ ارگانیک را نیز به خوبی بپزید و سبزیجات و میوه ها را نیز با دقت بشویید.
پیلاتس انجام دهید
این روزها، همه (حتی زنان باردار) نیز پیلاتس انجام می دهند- اما آیا انجام این ورزش برای دوران بارداری مناسب است؟ کاملا مناسب است- و باید گفت که پیلاتس، تنها یک ورزش کششی نیست! این ورزش ذهنی-جسمی روی تقویت ستون اصلی بدن، کشش عضلات، افزایش حجم، قدرت و انعطاف بدن کار می کند- همین امر سبب می شود تا پیلاتس ورزشی فوق العاده برای دوران بارداری به شمار آید.
منبع : www.whattoexpect.com
مترجم : ملوک دانشمند
