هر کدام از نوزادانی که به دنیا می آیند، قد، وزن و چهره ی مختلفی دارند. از آنجایی که اندازه و وزن نوزاد با رشد او تغییر می کند، والدین باید هر کاری را که در توان دارند برای فرزندان خود انجام دهند تا آنها بتوانند وزن ایده آل خود را به دست آورند. پزشک متخصص اطفال، در هر بار مراجعه، وزن نوزاد شما را در نمودار رشد او ثبت می کند تا بتواند چگونگی وزن گیری او را بررسی کند. شاید برایتان سخت باشد که از نمودار رشد نوزاد سر در بیاورید؛ اما اگر از پزشک نوزاد خود بخواهید، این نمودار را برای شما توضیح خواهد داد. در این مطلب، خواندن نمودار رشد نوزاد و چگونگی تفسیر نتایج آن را شرح خواهیم داد.
جدول قد و وزن نوزاد و کودک
نمودار قد و وزن رشد نوزاد
نمودارهای رشد نوزاد، ابزار بسیار مهمی در مراقبت های بهداشتی هستند که پزشکان متخصص اطفال از آنها برای بررسی سلامت کلی نوزادان استفاده می کنند. این نمودارها برای ارزیابی رشد و نمو ماهیانه نوزاد شما در مقایسه با سایر کودکان استفاده می شود. نمودارهای رشد برای نوزادان کم تر از 24 ماه و برای بررسی موارد زیر استفاده می شود:
- وزن نسبت به قد
- وزن نسبت به سن
- قد نسبت به سن
- دور سر برای بررسی چگونگی رشد مغز کودک
پزشکان برای دختران و پسران و همچنین برای سنین مختلف، از نمودارهای مختلفی استفاده می کنند. به این ترتیب، پزشکان می توانند داده های صحیحی را به دست آورده و تفسیر درستی را از چگونگی رشد و نمو نوزاد ارائه دهند.
جدول وزن متوسط نوزاد دختر و پسر
جدول زیر دامنه وزن متوسط را برای پسران و دختران بین صدک های 3 و 97 از سازمان بهداشت جهانی را نشان می دهد. بسیاری از مراکز بهداشتی و پزشک اطفال در سراسر جهان برای بررسی رشد نوزادان کم تر از 24 ماه، از نمودار وزنی سازمان بهداشت جهانی استفاده می کنند.
نمودارهای رشد نشان می دهند که کودک شما در مقایسه با سایر کودکان هم سن و هم جنس او، متعلق به کدام صدک هستند. صدک ها به صورت خطوط منحنی نشان داده می شوند و از همین رو، ممکن است درک درستی از صدک ها نداشته باشید.
به عنوان نمونه، اگر وزن نوزاد شما در نمودار رشد وزن، در صدک 40 قرار گرفته باشد، به این معنی است که وزنِ 60 درصد از نوزادان هم سن فرزند شما، بیشتر از وزن او بوده و وزن 40 درصد از نوزادان هم سن فرزند شما، کم تر از وزن او است. قرار گرفتن وزن نوزاد در صدک پایین تر یا بالاتر، به این معنی نیست که مشکلی در فرآیند رشد او وجود داشته و تا پایان عمر خود دچار کمبود وزن یا اضافه وزن خواهد بود. پزشکان در صدد هستند تا تغییر وزن نوزاد را کنترل کنند؛ در صورتی که وزن نوزاد شما به صدک پایین سقوط کند، نشان دهنده یک اختلال بوده و در صورتی که وزن او به صدک بالا سقوط کند، نشان دهنده بهبود در وزن گیری نوزاد است.
چه افزایش وزنی را باید در نوزادان انتظار داشت؟
وزن نوزادانی که در زمان مقرر به دنیا می آیند، برای پسران حدود 3/5 کیلوگرم و برای دختران حدود 3/4 کیلوگرم است. پس از زایمان، نوزاد شما مقدار قابل توجهی از مایعاتی را که با آن به دنیا آمده بود از دست می دهد و به همین دلیل، وزن او در چند روز بعد از زایمان کاهش می یابد. وزنی را که نوزاد در روزهای پس از تولد از دست می دهد، در کم تر از دو هفته دوباره به دست می آورد. تحقیقات نشان می دهد که در ماه اول، در هر هفته 140 تا 200 گرم، بر وزن نوزادان افزوده می شود. هنگام وزن گیری نوزاد، مقدار یا تعداد دفعاتی که او شیر می خورد، افزایش می یابد و همین امر ممکن است برای برخی از مادران خسته کننده باشد؛ اما باید بدانید که کودک شما خیلی زود از این مرحله عبور می کند. همچنین هنگام وزن گیری ممکن است نوزادان بیشتر یا کم تر از حد معمول بخوابند.
در شش ماهه بعدی، وزن نوزادان 110 تا 200 گرم در هر هفته افزایش می یابد. سرعت افزایش وزن، در سنین 6 تا 12 ماهگی کم تر شده و در هر هفته 85 تا 140 گرم بر وزن نوزاد افزوده می شود. با این حال، در بررسی رشد فیزیکی و سلامت نوزاد، نباید تنها بر افزایش وزن تمرکز کرد. اندازه گیری قد و دور سر نوزاد هم روشی است که پزشکان برای آگاهی از چگونگی رشد نوزاد استفاده می کنند. همچنین می توانید با کنترل فعالیت های نوزاد، رشد مناسب او را تشخیص دهید.
وزن نوزادان نارس
به طور معمول، زایمان زودرس در هفته 37 بارداری یا زودتر اتفاق می افتد. نوزادانی که در نتیجه زایمان زودرس به دنیا می آیند، وزن کمتری نسبت به نوزادان رسیده (نوزادانی که در هفته 39 بارداری به بعد متولد می شوند) دارند. نوزادان نارس دارای وزن تولد 1/5 کیلوگرم تا 2/5 کیلوگرم هستند و حتی ممکن است وزن بسیار کمتری (کمتر از 1/5 کیلوگرم) هم داشته باشند. این نوزادان نیاز به مراقبت های ویژه پزشکی داشته و در بیشتر موارد، تا زمانی که سلامتی کامل خود را به دست آورند، در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) بستری می شوند. در صورتی که نوزاد نارس مشکل جدی نداشته باشند، تحت نظر قرار می گیرد تا وزن او به تدریج افزایش یافته و برای رفتن به خانه آماده باشد. وزن گیریِ نوزادان نارس پس از خارج شدن از بخش مراقبت های ویژه نوزادان، همانند نوزادان عادی خواهد بود.
عواملی که بر وزن گیری نوزاد اثر دارند
وزن زمان تولد به تغذیه مادر در دوران بارداری بستگی دارد، درحالی که وزن گیری نوزاد پس از تولد به عوامل مختلفی بستگی دارد که برخی از این عوامل عبارتند از:
- تغذیه
افزایش وزن و رشد نوزاد به نوع شیری که از آن تغذیه می کند، بستگی دارد. تحقیقات نشان می دهند افزایش وزن نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند سریع تر از نوزادانی است که شیر خشک می خورند. این روند پس از 6 ماه تغییر کرده و وزن نوزادانی که شیر خشک می خورند، سریع تر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، افزایش پیدا می کند.
- ژن ها
عوامل ژنتیکی مانند وزن تولد والدین بر وزن گیری نوزاد اثر می گذارد.
- وزن تولد نوزاد
نوزادانی که با وزن متوسط یا با وزن کمتر از حد متوسط به دنیا می آیند، نسبت به نوزادانی که در زمان تولد اضافه وزن دارند، افزایش وزن سریع تری خواهند داشت.
- وضعیت پزشکی
وضعیت پزشکی نوزاد نقش مهمی را در افزایش وزن او دارد. بیماری های زمینه ای ممکن است باعث شوند تا وزن نوزاد با سرعت کمتری افزایش یابد. به عنوان نمونه، نقایص قلبی و نقایصی که در جذب مواد مغذی وجود دارند، بر وزن گیری نوزادان اثر دارند.
- جنسیت
به طور معمول نوزادان پسر دارای وزن تولد بیشتری نسبت به نوزادان دختر هستند. همچنین وزن نوزادان پسر سریع تر از نوزادان دختر افزایش می یابد.
- نارس بودن
نوزادان نارس در 12 ماهه ی اول زندگی، نسبت به نوزادان رسیده با سرعت کم تری رشد کرده و افزایش وزن پیدا می کنند. دلیل این امر، نداشتن رشد کامل نوزاد در دوران بارداری است. با این حال، وزن برخی از نوزادان نارس در ماه های اول به سرعت افزایش یافته و تا یک سالگی کمبود وزن خود را جبران می کنند.
اهمیت وزن نوزاد
اندازه گیری وزن نوزاد، یکی از مهم ترین روش هایی است که پزشکان می توانند رشد نوزاد را بررسی کرده و از نداشتن مشکل در رشد او اطمینان حاصل کنند. پزشکان با کمک نمودارهای رشد، توصیه ها و درمان های دارویی را برای نوزادان ارائه می کنند.
نگرانی هایی که در مورد سلامت نوزادان دارای کمبود وزن وجود دارد
وجود مشکل در افزایش وزن نوزادان ممکن است به علت های مختلفی ایجاد شود. برخی از این دلایل عبارتند از:
- کالری کمتر در شیر دریافتی
- استفراغ یا ایجاد حالت تهوع در زمان دریافت شیر
- قرارگرفتن در معرض عفونت والدین
- نقص های زمان تولد
- وضعیت پزشکی
- کم خونی داسی شکل
کمبود وزن مشکلی است که باید بسیار جدی گرفته شود؛ چرا که می تواند بر مراحل رشد نوزاد اثر داشته باشد. در صورتی که نوزاد شما دچار کمبود وزن است، بهتر است در مورد کارهایی که باید انجام دهید از راهنمایی های پزشک متخصص نوزادان استفاده کنید.
نگرانی هایی که در مورد سلامت نوزادان دارای اضافه وزن وجود دارد
اگرچه ممکن است داشتن نوزاد چاق و تپل برای بسیاری از والدین خوشایند باشد؛ اما باید بدانید که وزن اضافی در نوزادان هم خطرناک است. دلایل داشتن اضافه وزن در نوزادان عبارتند از:
- دیابت یا دیابت بارداری مادر
- افزایش وزن غیر طبیعی مادر در دوران بارداری
برای پیشگیری از تولد نوزادی با اضافه وزن زیاد، بهتر است در طول دوران بارداری به توصیه های پزشک عمل کرده و قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید.
نتیجه گیری
وزن نوزاد یکی از دغدغه های اصلی والدین به حساب می آید. برای اطمینان از سلامت نوزاد نباید تنها بر وزن او متمرکز شوید، بلکه باید به فعالیت هایی که نوزادتان انجام می دهد نگاه کرده و با فعالیت هایی را که نوزادان در هر سنی باید بتواند انجام دهند، مقایسه کنید.
از پزشک نوزاد خود بخواهید تا در مورد صدک های نمودار رشد به شما توضیح دهد. برای وزن گیری مناسب نوزاد پس از تولد، بهتر است به توصیه های پزشک او عمل کنید.
مترجم: منیره غفرانی
منبع: www.chinabrands.com
