هفته پنجم بارداری

هفته پنجم بارداری وارد شدن مادر به ماه دوم بارداری است. آیا می دانید جنین شما چه اندازه رشد کرده است؟

جنین هفته پنجم بارداری

در هفته پنجم بارداری، جنین به سرعت به رشد ادامه می دهد. حالا بلاستوسیت سه لایه تشکیل داده است. لایه درونی یا اندودرم که شامل مثانه، کبد، روده و پانکراس است. در حال حاضر، لایه میانی یا مزودرم، شامل قلب، استخوانها، عضلات، اندام های تولید مثل، کلیه ها و سیستم گردش خون است.

این بخش ها، هنوز خیلی شبیه به اندام هایی حقیقی نیستند اما در هفته های آینده به سرعت رشد می کنند. لایه بیرونی یا اکتودرم که شامل مغز، پوست، لوله عصبی، نخاع و مو است که در حال رشد است. این لایه نیاز به فولیک اسید برای رشد دارد. بیشتر مادران در این مرحله حتی از بارداری خود خبر ندارند، بنابر این رژیم غذایی و ویتامین های مهم را قبل از باردار شدن و این مرحله را دریافت نمی کنند.

شما به تازگی به جمع بارداران پیوسته اید! هفتۀ پنجم، زمانی است که اغلب زنان از بارداری شان مطلع می شوند. در این هفته احتمالا قاعدگی تان جا می افتد و با خودتان می گویید که نکند باردار باشم و اینطور می شود که تست بارداری می دهید! علاوه بر این، در هفتۀ پنجم میزان هورمون های بارداری در بدن بالا می رود و منجر به بروز نشانه هایی نظیر درد سینه ها؛ حالت تهوع و خستگی می شود که به سختی می توان به آن ها بی اعتنا بود! البته همین هورمون ها سبب مثبت شدن نتیجۀ تست بارداری تان بوده اند. بله درست است، شاید بارداری فعلا برای تان جالب نباشد اما در آینده، از اینکه باردار شده اید، احساس رضایت خواهید کرد.

جنین در هفته پنجم بارداری چه اندازه است؟

در هفتۀ پنجم بارداری بچه اندازۀ هستۀ سیب است. بله درست است! نوجنین دیگر قابل اندازه گیری شده است؛ اگرچه در هفتۀ پنجم، از فرق سر تا پا فقط 0.33 سانتی متر است. در این هفته بچه در تقلای شدید برای رشد به سر می برد و هفتۀ بعد، اندازه اش دو برابر می شود.

هفتۀ پنجم بارداری، ماه چندم بارداری محسوب می شود؟

در هفتۀ پنجم، وارد ماه دوم بارداری تان شده اید. بله! تازه فهمیده اید که باردار هستید و هنوز هیچی نشده، یک ماهش را پشت سر گذاشته اید! دلیلش این است که اکثر پزشکان، تاریخ بارداری را از اولین روزِ آخرین قاعدگی محاسبه می کنند. اما نکته اینجاست که گرچه بسیاری از مردم بارداری را نه ماهه تصور می کنند، اما در واقع 40 هفته طول می کشد. به این ترتیب، اگر هر ماه را چهار هفته در نظر بگیریم، دوران بارداری، 10 ماه می شود! البته برخی از ماه ها پنج هفته ای هستند و به همین خاطر پزشکان مبنای محاسبۀ بارداری را هفته قرار می دهند و تعداد ماه ها برای شان اهمیتی ندارد.

بدن مادر در هفته پنجم بارداری

کم کم متوجه بروز اتفاق هایی در بدن خود می شوید. دوره ی ماهانه شما به تاخیر می افتد و سطح هورمون گنادوتروپین در حال افزایش است و به همین خاطر تست های بارداری خانگی، پاسخ مثبت را به شما نشان می دهد. برخی زنان خیلی زود تصمیم به تست می گیرند و برخی نیز صبر می کنند.

به هر حال، زودتر خبر دار شدن سبب می شود تا شما نیز زودتر به پزشک زنان مراجعه کنید و مراقبت های بارداری را آغاز کنید. در این مرحله، گرسنگی بیشتر و سریع تر اتفاق می افتد. در این هفته بهتر است تا خوب بخورید و استراحت کنید.

اگر شما در این هفته، نزد پزشک زنان بروید، یک سونوگرافی می تواند بارداری شما و جنین داخل رحم را نشان دهد، هر چند ممکن است قلب جنین زودتر از هفته ششم شروع به تپیدن نکند. این سونوگرافی بارداری، به خصوص برای زنانی که سابقه ی بارداری خارج از رحمی داشته اند، آرام بخش است و می تواند خیال آنها را بابت وضعیت جنین راحت کند.

علائم و نشانه های بارداری در هفته پنجم بارداری

نشانه هایی که در هفتۀ پنجم تجربه می کنید تنها گوشه ای از تغییرات بزرگی است که به زودی در بدن تان روی می دهد. حال کنونی تان نباید سبب شود که از کل بارداری تان وحشت داشته باشید: بسیاری از زنان می گویند که سه ماهۀ اول سخت ترین قسمت بارداری شان بوده است. پس به این چشم به آن نگاه کنید که هم اکنون در حال پشت سر گذاری سخت ترین بخش ماجرا هستید. در این میان، از خودتان مراقبت کنید، استراحت کافی داشته باشید، غذاهایی سالم بخورید و کاری کنید که حال تان بهتر شود. در ادامه به نشانه های شایعِ هفتۀ پنجم بارداری اشاره شده است:

• درد سینه ها:. همۀ توجهات به حالت تهوع صبحگاهی معطوف شده، در حالیکه درد سینه ها از شایع ترین علائم بارداری در این هفته است.
• حالت تهوع صبحگاهی: نام این مشکل بسیار نامناسب انتخاب شده است. حالت تهوع و استفراغ ناشی از بارداری در هر ساعتی از روز می تواند روی دهد، و فقط به صبح محدود نمی شود. متاسفانه برخی از زنان باردار، تمام طول روز حالت تهوع دارند. همچنین اگر دو یا چندقلو باردار باشید، این حالت تهوع ها شدت بیشتری پیدا می کنند. داشتن وعده های غذایی زیاد ولی کم حجم، یکی از بهترین راه های مقابله با این مشکل است. همچنین مصرف ویتامین B6، کپسول زنجبیل، آبنبات های مخصوص کاهش حالت تهوع و استفاده از مچ بندهای طبی مخصوص نیز می توانند مفید باشند.
• احساس خستگی: در هفتۀ پنجم، کاملا عادی است که وسط یک جلسۀ کاری خسته کننده، وسط شام خوردن یا اصلا هر زمان دیگری احساس خستگی کنید و دل تان بخواهد که یک چرت کوتاه بزنید. در این هفته، فرایند رشد دادن بچه شدیدا خسته تان می کند و تنها کاری که از دست تان برمی آید این است که استراحت کافی داشته باشید، ورزش های سبک انجام دهید و هر چند ساعت یکبار، غذا بخورید.
• تعدد دفعات ادرار: در اوایل بارداری دفعات ادرار کردن افزایش پیدا می کند. دلیل این امر در هفتۀ پنجم تا حدودی به بزرگ تر شدن کلیه های تان مربوط می شود.
• انقباض و درد شکم: انقباض و درد شکم در هفتۀ 4 و 5 بارداری نشانۀ این است که نوجنین به خوبی خودش را در دیوارۀ رحم کاشته است. همچنین می تواند نشانۀ این باشد که رحم تان در حال بزرگ شدن و وارد آوردن فشار بر بافت های بدن است. اگر در این هفته درد شکم تان شدید شد فورا به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان پیدا کنید که مشکل خاصی پیش نیامده است.
• لکه بینی: لکه بینی در هفتۀ پنجم ممکن است بنظرتان ترسناک بیاید اما کمی خون روی لباس زیر می تواند نشان دهندۀ کاشت نوجنین در رحم باشد. همچنین ممکن است که بعد از مراقبه لکه بینی داشته باشید که دلیلش حساس تر شدن دهانۀ رحم در این دوران است. این موارد کاملا طبیعی هستند اما اگر خونریزی تان شدید و بیشتر از لکه بینی ساده است به پزشک مراجعه کنید.

برخی از زنان باردار در هفتۀ پنجم هیچ یک از علائم بارداری را ندارند. برخی دیگر، گاه و بی گاه نشانه های بارداری را تجربه می کنند؛ همۀ این ها عادی و نرمال است! اینکه حالت تهوع ندارید و سینه های تان درد ندارند لزوما به این معنی نیست که بارداری تان با مشکل مواجه شده است. تنها معنایش این است که جزء زنان خوش شانس هستید!

در هفته پنجم بارداری چه اتفاقاتی می افتد؟

تجربۀ هفتۀ 5 بارداری می تواند برای هر کس متفاوت باشد؛ پس بهترین کار این است که اصلا انتظار خاصی نداشته باشید و خودتان را برای هر اتفاقی آماده کنید. در کل، می توان گفت که در هفتۀ پنجم، بیشتر از حد معمول احساس خستگی می کنید و احتمالا بدن تان کمی ضعیف و بی حال می شود، اما خوشبختانه در این هفته این حالت به اوج خودش نمی رسد. اگر علائم بارداری تان شدت دارند، بهتر است که با پزشک تماس بگیرید و شرایط خود را با او مطرح کنید (شاید چند قلو باردار باشید!).

آیا در هفته پنجم بارداری باید به متخصص مراجعه کنم؟

اگر فکر می کنید که مشکلی در بارداری تان پیش آمده است به متخصص مراجعه کنید، در غیر اینصورت اصلا نیازی به این کار نیست. اولین جلسۀ مراجعه به متخصص زنان و زایمان، معمولا در هفته 8 یا 9 بارداری صورت می گیرد. با اینکه برای اعلام خبر قطعی بارداری تان باید کمی دیگر صبر داشته باشید ولی می توانید با متخصص تماس گرفته و برای اولین جلسۀ معاینه و سونوگرافی خود پیشاپیش وقت بگیرید. در صورتی که مسئله ای ذهن تان را به خودش مشغول ساخته است، هنگام تماس آن را با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت لزوم جلسۀ معاینه را زودتر تنظیم کند.

شکم در هفته پنجم بارداری

در هفتۀ پنجم، شکم تقریبا بدون تغییر به نظر می رسد؛ البته ممکن است کمی نفخ داشته یا حدودا نیم کیلو اضافه وزن پیدا کرده باشید. از سویی، در این هفته حالت تهوع دارید و نمی توانید خوب غذا بخورید و احتمالا استرس هم دارید و این مسائل ممکن است سبب شود تا حدود نیم کیلو لاغر شوید. هر دو حالت کاملا طبیعی و عادی هستند! زنان باردار، هر یک با دیگری فرق دارند و در طول دوران بارداری، بدن شان تغییرات و واکنش های متفاوتی از خود نشان می دهد.

احتمالا حالا، موضوع اضافه وزن در بارداری ذهن تان را درگیر کرده است. در حال حاضر نیازی نیست که خیلی خودتان را برای این مسئله نگران کنید. پزشکان توصیه می کنند که طی سه ماهۀ اول بارداری (که بعد از هفته 13 تمام می شود) فقط کمی اضافه وزن پیدا کنید (به بیان دقیق تر، بین نیم تا دو و نیم کیلوگرم) و این امر بی آنکه به آن توجهی داشته باشید، خود به خود اتفاق می افتد.

اما به طور کلی، در دوران بارداری باید اضافه وزن پیدا کنید. پزشک، اضافه وزن مناسب را برای تان محاسبه می کند. زیرا میزان این افزایش وزن بسته به بدن افراد، متفاوت است. در ادامه به توصیه های انجمن متخصصین زنان و زایمان می پردازیم:

اگر زیر وزن باشید (شاخص تودۀ بدنی 18.5):

• اضافه وزن توصیه شده در کل دوران بارداری حدودا بین 13 تا 18 کیلوگرم است.
• سعی کنید که در سه ماهۀ دوم و سوم بارداری، هر هفته نیم کیلوگرم (450-550 گرم) اضافه وزن داشته باشید.

اگر وزن تان نرمال باشد (شاخص تودۀ بدنی از 18.5 تا 24.9):

• اضافه وزن توصیه شده در کل دوران بارداری حدودا بین 11 تا 16 کیلوگرم است.
• سعی کنید که در سه ماهۀ دوم و سوم بارداری، هر هفته کمی کمتر از نیم کیلوگرم (350-450 گرم) اضافه وزن داشته باشید.

اگر اضافه وزن داشته باشید (شاخص تودۀ بدنی از 25 تا 29.9):

• اضافه وزن توصیه شده در کل دوران بارداری حدودا بین 7 تا 11 کیلوگرم است.
• سعی کنید که در سه ماهۀ دوم و سوم بارداری، هر هفته کمی بیش از ربع کیلوگرم (220-310 گرم) اضافه وزن داشته باشید.

اگر چاقی مزمن داشته باشید (شاخص تودۀ بدنی 30 و بالاتر از آن):

• اضافه وزن توصیه شده در کل دوران بارداری حدودا بین 5 تا 9 کیلوگرم است.
• سعی کنید که در سه ماهۀ دوم و سوم بارداری، هر هفته حدود ربع کیلوگرم (180-270 گرم) اضافه وزن داشته باشید.

اگر در هفتۀ 5 بارداری، دوقلو باردار باشید (و بارداری تان را با شاخص تودۀ بدنی نرمال شروع کرده باشید):

• اضافه وزن توصیه شده در کل دوران بارداری حدودا بین 16.5 تا 24.5 کیلو گرم است.
• سعی کنید که در نیمۀ اول بارداری، هر هفته نیم کیلوگرم و در نیمۀ دوم، کمی بیش از نیم کیلوگرم اضافه وزن داشته باشید.

با خودتان فکر می کنید که آیا دوقلو باردار هستید یا نه؟ اگر هم باشید، احتمالا در این هفته متوجه آن نخواهید شد. با این حال، همانطور که در بالا اشاره کردیم، زنانی که دوقلو باردار بوده اند اظهار داشته اند که حالت تهوع های صبحگاهی شان شدیدتر بوده است و نسبت به زنان باردار دیگر، وزن شان سریعتر افزایش یافته و بارداری شان زودتر خودش را در حالت شکم نشان داده است.

هفتۀ 5 بارداری زمان مناسبی است که از همسرتان بخواهید تا شما را ماساژ بدهد. درست است که هنوز شکم تان بزرگ نشده اما بدن تان برای رشد دادن بچه، شدیدا در حال کار و فعالیت است؛ پس لایق کمی عشق و توجه بیشتر هستید.

سونوگرافی هفته پنجم بارداری

نوجنین 5 هفتۀ شما چیزی شبیه به یک بچه قورباغه است اما شکل گیری ارگان های اصلی (قلب، معده، کبد و کلیه ها) و دستگاه گوارش، گردش خون و سیستم عصبی در او آغاز شده است.

اگر سابقۀ بیماری خاصی نداشته باشید و بارداری تان پرخطر محسوب نشود، احتمالا در هفته پنجم سونوگرافی نخواهید داشت. برای سونوگرافی باید بی صبرانه تا هفتۀ 8 یا 9 که برای اولین معاینه به متخصص مراجعه می کنید، منتظر بمانید.

پس از انجام اولین سونوگرافی، پزشک یا متخصص از فرق سر تا نوک پای جنین را اندازه گیری می کند و بر مبنای آن می تواند تاریخ زایمان تان را تعیین کند (که این می تواند ذهنیتی که از طول بارداری خود دارید را تغییر دهد). همچنین باید آزمایش ادرار و خون بدهید تا پزشک از سلامت شما و فرزندتان مطمئن شود. پس با وجود اشتیاق و بی قراری تان برای دیدن ضربان قلب بچه در سونوگرافی، به خودتان یادآوری کنید که باید چند هفتۀ دیگر هم منتظر بمانید.

آیا در سونوگرافی هفته پنجم بارداری، ضربان قلب جنین تشخیص داده می شود؟

گاهی ممکن است که ضربان قلب جنین در هفتۀ پنج و نیم یا 6 بارداری قابل تشخیص باشد، اما همیشه اینگونه نیست. برای همین اگر از بیماری یا مشکل باروری نداشته باشید، پزشک برای انجام اولین سونوگرافی تا هفتۀ 8 دست نگه می دارد.

پدران

مادران هنوز دچار اختلالات خلقی هستند، احساسات خیلی خاصی دارند. این کاملا طبیعی است، در حقیقت، مرحله بسیار کوتاهی است و به زودی می گذرد. پدر می تواند به مادر کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد، مشکلات صبحگاهی، مادر را کلافه می کند که پدر می تواند با هوشیاری، او را تسکین دهد. پدر فقط باید با این اطمینان که این حالت گذرا است، به زن در این باره کمک کند.

راهکارها و نکته های کاربردی برای هفته پنجم بارداری

از خوردن برخی غذاها خودداری کنید

حالا که باردار هستید باید از خوردن برخی غذاها صرف نظر کنید. گرچه این مسئله می تواند کمی کلافه کننده و سخت باشد اما برخی غذاها می توانند سلامت بچه را به خطر بیاندازند. تا هنگام تولد بچه، از مصرف نوشیدنی های الکلی، خوردن خمیر خام، گوشت خام یا نیم پز، هات داگ و ژامبون، پاته (نوعی غذا مانند پیراشکی گوشت یا سبزیجات) و دیگر فراورده های گوشتی یخ زده، غذاهای دریایی و تخم مرغ خام یا نیم پز (از جمله نیمرو با زردۀ شل و ماهی های فراوری شده مانند ماهی دودی)، مصرف ماهی هایی با درصد جیوۀ بالا، میوه ها و سبزیجات نشسته، جوانه های خام حبوبات و هر نوع شیر، پنیر یا آب میوه های غیرپاستوریزه خودداری کنید.

عادت قهوه خوردن را کنترل کنید

هنوز تاثیرات منفی کافئین بر بچه به خوبی برای مان روشن نیست، بنابراین بهتر است که عادت نوشیدن قهوه را کنار بگذارید. با اینکه این روزها خیلی احساس خستگی می کنید ولی میزان کافئین دریافتی تان را روزانه به 200 میلی گرم (دو فنجان کوچک قهوه) محدود کنید. همین نکات در مورد چای نیز صادق است.

از سیگار کشیدن اجتناب کنید

اگر سیگاری هستید، سریعا این عادت را ترک کنید زیرا برای بچه بسیار مضر است. اگر اطرافیان تان سیگار می کشند، از آن ها بخواهید که از شما فاصله بگیرند تا در معرض دود آن قرار نداشته باشید؛ به این ترتیب، دود سیگار را استنشاق نمی کنید و حالت تهوع هم به شما دست نمی دهد.

از سطل آشغال دوری کنید

در این دوران باید از سطل آشغال دوری کنید زیرا احتمال آلودگی توسط عفونتی به نام توکسوپلاسموز وجود دارد که می تواند برای بچه مضر باشد. این کار لذت بخش را تا هنگام زایمان به فرد دیگری بسپارید! همچنین بدون دستکش به سندباکس دست نزنید و باغبانی نکنید زیرا ممکن است که با مدفوع گربه ها آلوده باشد.

مواردی که در هفتۀ 5 بارداری باید به آن ها توجه داشت

در این هفته باید موارد زیر را رعایت کنید:

• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید
• دفترچه خاطرات مخصوص بارداری داشته باشید
• برنامه ریزی کنید و برای مسائل مرتبط با بچه، پول ذخیره کنید
• آرامش و استراحت خود را جدی بگیرید.

اگر شما نمی دانید که باردار هستید یا خیر، می توانید به آزمایشگاه بروید و درخواست آزمایش خون بارداری را داشته باشید. این آزمایش دقت بیشتری نسبت به تست های خانگی دارد. برخی از زنان نمی توانند آزمایش ادرار خانگی را به درستی انجام دهند و برخی هم به نتیجه ی آن شک دارند. اگر آزمایش خون مثبت بود، برنامه ای را برای مراجعه به پزشک زنان بچینید.