هفته هشتم بارداری آخرین هفته ی ماه دوم بارداری است. حالا جنین شما شکل و شمایل خاص خود را گرفته و به سرعت در حال رشد است.
جنین در هفته هشتم بارداری
اکنون بیش از نیمی از سه ماهه اول بارداری می گذرد. در طول هفته ی گذشته اندازه ی کودک به 33 میلی متر افزایش یافته بود و در طول این هفته اندازه ی او به 86 میلی متر خواهد رسید. قلب کودک می تپد و اگر یک سونوگرافی انجام شود، حرکت قلب را می توان روی صفحه ی مانیتور مشاهده کرد.
کم کم مفصل ها، عضله ها و استخوان ها شکل می گیرند و انگشتان کوچک دست ها و پاها شروع به جوانه زدن و رشد می کنند. دندان های او نیز در زیر لثه ها شروع به رشد می کنند. این دندان ها همان دندان های شیری کودک هستند. مراحل رشد چند قلوها هم به همین صورت است.
جنین به سرعت در حال رشد است
فرزندتان با سرعت بی نظیری در حال رشد است. این هفته چه اندازه است؟ با طول 1.5 تا 2 سانتی متر فرزندتان از اندازۀ بلوبری (توت) به تمشک ارتقاء پیدا کرده است.
اما محاسبۀ میزان بزرگ شدن جنین کمی سخت است. گرچه جنین روزانه حدود یک میلی متر رشد می کند، نمی توان رشدش را تنها به قد محدود کرد. رشد می تواند در دیگر اعضای کوچک جنین نیز روی دهد به این معنی که تغییرات بزرگی در ماه های آینده پیش رو است.
جنین حالا لب، بینی و پلک دارد
در هفته هشتم چه اتفاقات دیگری می افتد؟ نمای نزدیک از نوجنین نشانگر آن است که بچه شباهت کمتری به خزندگان دارد و بیشتر شبیه بچۀ آدمیزاد شده است.
اگرچه هنوز انگشتان دست و پایش کمی به هم چسبیده اما مشخص تر شده اند و دُم بچه هم تقریبا از بین رفته است. می توانید ببینید که لب بالایی، یک بینی کوچولوی دوست داشتنی و پلک هایی بسیار ظریف در حال شکل گیری هستند.
ضربان قلب و تکان های جنین
فرایند رشد برای فرزندتان هم جالب و هیجان انگیز است. از کجا می توانید بفهمید؟ از آنجاکه قلبش با سرعتی بالا و حدود 150 تا 170 بار در دقیقه می زند؛ تقریبا دو برابر ضربان قلب شما و حتی با اینکه فعلا شما نمی توانید احساس کنید، او دارد اعضای کوچکش را تکان می دهد.
فضای قرارگیری جنین هم در حال رشد است. میزان مایع آمنیوتیک در حال افزایش است و رحم نیز به تدریج بزرگتر می شود تا بتواند مهمان جدید را در خودش جای دهد.
هفتۀ هشتم، ماه چندم بارداری محسوب می شود؟
اگر هشت هفته بارداری باشید، در ماه دوم به سر می برید. تنها 7 ماه دیگر از بارداری تان باقی مانده است!
بدن مادر در هفته هشتم بارداری
رحم مادر با رشد جنین، رشد می کند. در آغاز هفته هشتم بارداری، اندازه ی رحم به اندازه ی یک پرتقال است. در اولین بارداری، مدت زمان بیشتری طول می کشد تا اندازه ی شکم بزرگ شود، بنابراین اگر برای اولین بار است که باردار می شوید، هنوز می توانید بارداری خود را از دیگران مخفی کنید. ولی اگر این بارداری، بارداری اول شما نباشد، ممکن است در طول این هفته برآمدگی کوچکی در شکم شما ایجاد شود.
اگرچه بچه هنوز باعث نشده تا بارداری تان بر ملا شود اما لباس های تان در اطراف شکم کمی تنگ تر شده، دلیلش این است که رحم که معمولا به اندازۀ مشت گره شده در هفتۀ هشتم به اندازۀ یک گریپ فروت بزرگ در آمده است. باید اقرار کنیم که هنوز هم اندازه اش بسیار کوچک است.
حالت تهوع های صبحگاهی
بله از همان حالت تهوع های صبحگاهی دوران بارداری حرف می زنیم، اگر جزء 75 درصد از زنان بارداری باشید که به حالت تهوع های صبحگاهی دچار می شوند، خوب می دانید که این حالت صبح ها شروع می شود و ممکن است که کل روز و شب را پا برجا بماند.
دلیل بروز این حالت هنوز کاملا مشخص نیست، با این حال، نظریه های متفاوتی مطرح است. دلیلش می تواند میزان بالای هورمون hCG و استروژن موجود در بدن یا شل شدن عضلات دستگاه گوارش و عدم هضم مناسب غذا به دلیل بالا رفتن میزان پرژسترون یا انبساط عضلات رحم باشد.
دلیلش هر چه که هست، لازم نیست نگران باشید چون حتی زمانی که برای حالت تهوع به سمت دستشویی می دوید، حال فرزندتان کاملا خوب است و اصلا چیزی احساس نمی کند. سعی کنید که تعداد وعده های غذایی تان را زیاد کنید اما سبک و کم غذا بخورید؛ به این شکل می توانید با یکی دیگر از علائم بارداری که به زودی بروز می کند یعنی سوزش معده، مقابله کنید.
اگر حالت تهوع های صبحگاهی واقعا برای تان مشکل ساز شده است برای مثال اگر باعث شده که دو تا دو نیم کیلو وزن تان کاهش یابد یا اینکه نمی توانید بیشتر از 8 ساعت غذا را در معده نگه دارید با پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز برای تان داروهای ضد تهوع بارداری نظیر زوفران (Zofran) یا دیکلجیس (دوکسیلامین) تجویز نماید.
خبر خوب اینکه، حالت تهوع و استفراغ معمولا از هفته 12 تا 14 بارداری کاهش پیدا کرده و رفع می شود، پس صبر داشته باشید و تحمل کنید؛ فقط چهار تا شش هفته دیگر تا رسیدن به آسایش باقی مانده است!
خوردن میوه در دوران بارداری
میوه همیشه دوست سلامتی است اما در دوران بارداری آن را بهترین دوست تان بدانید. میوه ها نه تنها همۀ ویتامین ها و مواد مغذی ضروری را برای شما و فرزندتان تامین می کنند بلکه عملکرد دستگاه گوارش را نیز بهبود می بخشند و از یبوست جلوگیری می کنند.
یک خبر خوب دیگر: هنگام بروز حالت تهوع و ویارهای بارداری، میوه ها می توانند جایگزینی مناسب برای سبزیجاتی باشند که توان خوردن شان را ندارید. برای مثال، اگر نمی توانید کلم بروکلی بخورید، در عوض برگۀ زردآلو مصرف کنید.
قانون طلایی در مورد میوه ها و سبزیجات: آن دسته از میوه ها و سبزیجاتی که پر رنگ تر هستند (خصوصا داخل شان) مواد مغذی بیشتری دارند. پس محصولاتی انتخاب کنید که درون شان پر رنگ و لعاب تر است و به این ترتیب، تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنید.
نشانه های هشدار دهنده در بارداری را اینجا بخوانید.
مراجعه به پزشک در هفته هشتم بارداری
اگر تاکنون تحت نظر پرشک قرار نگرفته اید، در این هفته باید به پزشک مراجعه کنید. در هر مراجعه، آزمایش ادرار برای تعییت میزان گلوکز انجام شده و ضربان قلب، وزن و فشار خون بررسی می شود.
در اولین معاینه، پزشک یا ماما تاریخچه ی کامل پزشکی شما را می پرسد و یک چکاپ عمومی شامل، معاینه ی لگن، معاینه ی گردن رحم، آزمایش خون و ادرار را انجام می دهد. بهتر است در مورد آزمایش ژنتیکی و تغییراتی که قرار است در چند ماه آینده اتفاق بیافتند، با پزشک خود صحبت کنید. اگر پزشک شما در مطب خود دستگاه سونوگرافی داشته باشد، ممکن است یک سونوگرافی اولیه نیز انجام دهد.
نقش پدر
در اولین مراجعه به پزشک، پدر باید همراه همسرش باشد. لازم است تا پدر خانواده از همان ابتدا از روند بارداری و نکاتی که باید در این دوران رعایت شود، مطلع شده و حمایت های لازن را از همسرش داشته باشد.
علائم و نشانه های بارداری در هفته هشتم بارداری
خستگی
در این روزها چه چیزی باعث این همه احساس خستگی تان است؟ برای رفع این حالت، هر راهی را امتحان کنید! بارداری کار بسیار طاقت فرسایی است و شما باید از دیگران کمک بگیرید؛ از همسرتان، خانواده و دوستان تان. اگر از دیگران کمک بگیرید، آن وقت می توانید به یک پیاده روی کوتاه بروید و بقیۀ روز را بخوابید!
حالت تهوع و استفراغ
حالت تهوع های بارداری همچنان در این هفته ادامه پیدا می کند. سعی کنید که غذاهایی حاوی زنجبیل نظیر بیسکوئیت زنجبیلی، نوشیدنی یا آبنبات زنجبیلی مصرف کنید. تحقیقات نشان داده اند که خوردن زنجبیل می تواند حالت تهوع و استفراغ بارداری را کاهش دهد. همچنین به جای اینکه صبح ها با معدۀ خالی ویتامین های بارداری تان را مصرف کنید، شب ها به همراه شام این کار را انجام دهید؛ قرص های ویتامین جویدنی احتمال بر هم خوردن معده و بروز حالت تهوع را کاهش می دهند.
افزایش ترشحات واژنی
در نتیجۀ افزایش هورمون استروژن در بدن، ترشحات واژن که رقیق و شیری رنگ است، بیشتر می شود. در واقع، استروزن با افزایش جریان خون در ناحیۀ لگن، غشاهای مخاطی بدن را تحریک می کند. این ترشحات میزان باکتری موجود در مجرای زایمان را تعدیل نموده و به این شکل از آن محافظت می نمایند، بنابراین سعی نکنید که با شستن مداوم آن را از بین ببرید.
نفخ و گاز روده
همراه با نفخ و یبوست، یکی دیگر از نشانه های بارداری یعنی گاز روده نیز بروز می کند. هورمون ریلاکسین (relaxin) همراه با پروژسترون سبب شل شدن و استراحت عضلات بدن از جمله عضلات دستگاه گوارش می شود این امر موجب کند شدن فرآیند هضم غذا و در نتیجه سوء هاضمه و گاز معده و روده می شود. غیر از عذرخواهی مداوم از اطرافیان چه راه حل دیگری برای این مشکل وجود دارد؟ هنگام غذا خوردن، آرامش داشته باشید، ممکن است در اثر اضطراب که هنگام غذا خوردن هوا را هم همراه با غذا به درون بدن تان بفرستید و این سبب حبس هوا در معده می شود.
یبوست
برای مقابله با آن روده های تنبل، فیبر می تواند بهترین یاورتان باشد. بنابراین، توصیه می شود که به تمام وعده های غذایی تان مقداری فیبر اضافه کنید. اما اگر پیش از این به مصرف فیبر عادت نداشته اید، به تدریج آن را وارد برنامۀ غذایی تان کنید در غیر این صورت، میزان نفخ تان بیشتر از پیش می شود. برای مثال، برنج قهوه ای را جایگزین برنج سفید کنید و به همراه مرغ کبابی و سبزیجات مصرف کنید و از همان اول بدن تان را با یک بشقاب برنج قهوه ای، توفو (نوعی پنیر) و بروکلی سنگین نکنید.
هوس ها و ویارهای غذایی
به چیزهایی عجیب مانند خاک رس یا مایع رخت شویی کشش دارید؟ با پزشک خود تماس بگیرید این گونه هوس های بارداری، پیکا (pica) یا هرزه خواری نام دارد و می تواند نشانۀ کمبود ویتامین یا مواد مغذی خصوصا آهن باشد.
راهکارها و نکات کلیدی برای هفته هشتم بارداری
شاید هنوز با جنین خود ارتباط نگرفته اید، اما خواندن کتاب هایی درباره ی بارداری، می تواند باعث احساس نزدیکی بیشتر بین شما و فرزندتان شود. برخی از کتاب ها، تصاویری از جنین در هفته های مختلف بارداری را نیز دارند. شاید هیچ چیز در این دوران لذت بخش از نگاه کردن به تصاویر جنینی که به اندازه ی کودک شما است، نباشد. بارداری واقعا یک تجربه ی عالی و بی نظیر است.
با سردرد مقابله کنید
همراه با بزرگ تر شدن شکم، ممکن است به دردهای دیگری مثل سردرد هم دچار شوید. دلیلش این است که در دوران بارداری جریان خون تان حدود 50 دردصد افزایش پیدا می کند و همراه با هورمون های بارداری منجر به بروز سردرد می شود.
شما هم سردرد دارید؟ با پزشک مشورت کنید و در صورت صلاحدید او، استامینوفن را جایگزین ایبوبروفن و آسپرین کنید تا خطر کمتری بچه را تهدید کند.
اسکات (اسکوآت) بزنید
توصیه می کنیم که اسکوآت را به ترکیب نرمش های روزانۀ تان اضافه کنید. انجام این حرکت باعث تقویت کشالۀ ران می شود و در حین زایمان، پایین آمدن بچه را تسهیل می کند. 10 تا 30 ثانیه در وضعیت اسکوآت قرار بگیرید و این کار را 5 بار تکرار کنید.
ضدآفتاب بزنید
بیرون زفتن از خانه و بروز لکه های لعنتی! هورمون های بارداری در بسیاری از زنان منجر به بروز ملاسما یا لکه هایی تیره روی پوست تن و صورت می شود. به این معنی که پست صورت، خال ها و کک و مک های تان تیره تر می شوند و خط تیره ای به اسم لینگا نیگرا (linea nigra) زیر ناف تان پدیدار می شود. همچنین، ناحیۀ رنگی دور نوک سینه نیز پر رنگ تر می شود.
نگران نباشید، این مسئله برای 50 تا 75 درصد از زنان باردار روی می دهد. با این حال، هنگام خروج از منزل کلاه نقاب دار بپوشید و از کرم های ضد آفتاب با اس پی اف 30 تا 50 استفاده کنید تا از بروز ملاسما پیشگیری نمایید.
حواس تان به وزن تان باشد
افزایش تدریجی وزن در دوران بارداری به این معنی نیست که طی تمام این 40 هفته وزن تان بالا می رود. بلکه این اضافه وزن یک روند کلی دارد که باید رعایت کنید. در سه ماهۀ اول، احتمالا بین یک تا دو کیلو اضافه وزن خواهید داشت؛ اگر هم به حالت تهوع های صبحگاهی دچار باشید وزن تان بالا نمی رود.
با ورود به سه ماهۀ دوم و سوم، روند اضافه وزن تان سرعت پیدا می کند اما این سرعت، آن قدرها هم زیاد نیست! طی ماه های 4 تا 8 بارداری، هفته ای حدودا نیم کیلو باید اضافه وزن داشته باشید که در کل 9 تا 12.5 کیلوگرم می شود.
قطعا میانگین افزایش وزن هفتگی در هفته های مختلف ممکن است متفاوت باشد. وقتی به ماه نهم می رسید، افزایش وزن بچه شدت می یابد ولی روند اضافه وزن شما به طرز قابل توجهی کاهش پیدا می کند؛ و حتی ممکن است که روزهای قبل از زایمان، یک تا یک و نیم کیلوگرم وزن تان پایین بیاید.
ورزش کنید
اگر مدتی می شود که ورزش نکرده اید، یک دفعه با ورزش هایی سنگین کارتان را شروع نکنید. ورزش سنگین یا بیش از حد می تواند منجر به آسیب دیدگی، حالت تهوع، التهاب و خستگی مطلق شود؛ همچنین باعث می شود که هنوز شروع نکرده، ورزش را تعطیل کنید و کنار بگذارید!
فعلا با ورزش هایی سبک شروع کنید. کارتان را با 10 دقیقه نرمش برای گرم کردن بدن، شروع کنید، 5 دقیقه ورزش نیمه سنگین و سپس 5 دقیقه نرمش برای خنک شدن بدن داشته باشید. سپس، هر هفته، بخش تمرینات نیمه سنگین یا متوسط خود را پنج دقیقه افزایش دهید تا در نهایت به 150 دقیقه ورزش توصیه شده برسید.
غذاهایی بخورید که معدۀ تان را برهم نمی زنند
کنار آمدن با حالت تهوع و استفراغ بارداری کار چندان راحتی نیست اما این مسئله زمانی سخت تر می شود که مدام نگران داشتن تغذیه ای مناسب و کافی برای سلامت خود و فرزندتان هستید.
نگران نباشید. درست است که در حال حاضر، یعنی در این سه ماهۀ اول بارداری، غذا خوردن برای تان سخت است و تامین نیازهای غذایی بچه برای تان چالش برانگیز می نماید اما به یاد داشته باشید که فعلا بچه به اندازۀ یک نخود است و به همان اندازه هم نیازهایی اندکی دارد.
در این میان، اگر خوردن وعده های غذایی پرحجم حال تان را برهم می زند، سعی کنید که وعده های غذایی تان را بیشتر کنید و روزانه شش وعدۀ غذایی و میان وعدۀ کوچک اما مغذی داشته باشید؛ این مسئله نه تنها از برهم ریختگی معده جلوگیری می کند بلکه شکم تان را در طول روز پر نگه می دارد.
در حال حاضر روی غذاهایی تمرکز کنید که کمتر حال تان را بد می کنند- حتی اگر لازم است فقط و فقط بیسکویت نمکی بخورید. هر زمان که برای تان ممکن است، خوراکی های سالم را در برنامۀ غذایی تان بگنجانید مثلا سعی کنید کراکر هایی بخورید که از غلات کامل تهیه شده اند و در کنار آن از پنیر چدار هم استفاده کنید. همچنین، قدرت بی نظیر زنجبیل در آرام کردن معده را هم فراموش نکنید!
کربوهیدرات های سالم مصرف کنید
از کربوهیدرات های پیچیده و سالم در برنامۀ غذایی تان استفاده کنید تا هم نیازهای بچه و هم انرژی مورد نیاز بدن تان تامین شود. این ها نمونه هایی از کربوهیدرات های سالم با بیشترین مواد مغذی است: میوه های تازه، میوه های خشک یا میوه های خشک و یخ زده، سبزیجات تازه، نان های تهیه شده از آرد کامل، کراکر (بیسکوئیت نمکی) و صبحانۀ آماده، سیب زمینی تنوری (پوست نگرفته)، انواع لوبیا و نخود.
منبع: www.whattoexpect.com
مترجم: ملوک دانشمند
