ویتامین a یکی از ویتامین های مهم و ضروری در دوران بارداری است که زنان باردار باید به آن توجه کافی داشته باشند و این ویتامین را از مواد غذایی یا با مصرف مکمل ها دریافت کنند.
چرا در دوران بارداری به ویتامین A احتیاج دارید؟
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد ذخیره می شود. این ویتامین برای رشد قلب، ریه ها، کلیه ها، چشم ها و استخوان ها و همچنین سیستم های عصبی مرکزی، تنفسی و گردش خون جنین شما بسیار مهم است.
ویتامین A به ویژه برای زنانی که در حال آماده شدن برای زایمان هستند نیز ضروری است زیرا به ترمیم بافت بدن مادر پس از زایمان کمک می کند. همچنین به حفظ بینایی طبیعی کمک می کند، با عفونت ها مبارزه می کند، از سیستم ایمنی بدن شما پشتیبانی می کند و بهبود دهنده ی به سوخت و ساز چربی بدن شما است.
ویتامین A به دو صورت وجود دارد:
1-ویتامین A پیش ساخته (که به آن رتینول نیز گفته می شود) مستقیم توسط بدن استفاده می شود و در محصولات حیوانی مانند تخم مرغ، شیر و جگر یافت می شود.
2-ویتامین A کاروتنوئیدها در میوه ها و سبزیجات یافت می شوند، که باید در بدن به رتینول تبدیل شود.
بیش از 600 کاروتنوئید در طبیعت یافت می شود، اما فقط تعداد کمی از آنها می توانند به رتینول تبدیل شوند که بتاکاروتن رایج ترین آن است.
زنان چه مقدار ویتامین A احتیاج دارند؟
زنان باردار در سن 18 سال و کمتر: 750 میکروگرم در روز
زنان باردار در سن 19 سال و بالاتر: 770 میکروگرم در روز
زنان شیرده 18 سال و کمتر: 1200 میلی گرم در روز
زنان شیرده 19 ساله و بالاتر: روزانه 1300 میکروگرم
زنان غیر باردار: 700 میلی گرم در روز
آیا مصرف بیش از حد ویتامین A مضر است؟
این ماده در گوشت، لبنیات، ماهی، تخم مرغ و غلات غنی شده به شکل ویتامین A از پیش ساخته یا رتینول موجود است. همچنین در بیشتر میوه ها و سبزیجات، به شکل کاروتنوئیدها وجود دارد.
مصرف بیش از حد ویتامین A به صورت رتینول باعث نقص نوزاد هنگام تولد و سمیت کبد شود. به همین دلیل ویتامین A در بیشتر ویتامین های دوران بارداری تا حدی به شکل بتاکاروتن است. با این حال، شما می توانید به اندازه دلخواه کاروتنوئید از میوه و سبزیجات دریافت کنید. برخلاف ویتامین A از محصولات حیوانی، بتاکاروتن حتی در مقادیر زیاد هم ایمن محسوب می شود.
زنان در سن 19 سال و بالاتر چه باردار باشند و چه شیر دهند نباید بیش از 3000 میکروگرم ویتامین A از پیش ساخته از مکمل ها، منابع حیوانی و غذاهای غنی شده دریافت کنند.
برای زنان در سن 18 سال و بالاتر، حد مجاز مصرف 2800 میکروگرم است.
این یکی از دلایلی است که باعث می شود ویتامین های دوران بارداری خود را دو برابر نکنید یا مکمل هایی را که پزشک شما توصیه نمی کند استفاده کنید. ویتامین نیز مانند سایر مواد معدنی و مواد دیگر باید به میزان طبیعی مصرف شود و مصرف بیش از حد آن می تواند دردسر ساز باشد.
بیشتر ویتامین های بارداری حداقل بخشی از ویتامین A خود را به شکل بتاکاروتن دارند، اما برخی از مارک و برخی از غذاهای غنی شده حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین A به صورت رتینول هستند به همین دلیل همیشه برچسب محصول را بررسی کنید یا قبل از مصرف، تمام مکمل ها را به پزشک خود نشان دهید.
یک نکته مهم دیگر هم قرص هایی است که برای آکنه تجویز می شود. این داروها به صورت قرص با نام تجاری آکوتان و به صورت موضعی با نام Retin-A شناخته می شوند که باعث نقص جنین با افزایش ویتامین A (رتینول) در بدن مادر می شود.
منابع غذایی ویتامین A در بارداری
میوه ها و سبزیجات به خصوص پرتقال و سبزیجات برگ دار، سرشار از بتاکاروتن اند و بهترین منابع ویتامین A هستند. همچنین مقادیری ویتامین A پیش ساخته در شیر، غلات و حبوبات وجود دارد.
جگر گاو، جگر گوساله و جگر مرغ حاوی بیشترین مقدار ویتامین A از پیش ساخته هستند. به حدی که باید آن را به مدت یک یا دو بار در ماه در دوران بارداری مصرف کنید تا مطمئن شوید که ویتامین A بیش از حد مصرف نمی کنید.
منابع غذایی ویتامین A
یک سیب زمینی شیرین متوسط پخته شده: 961 میکروگرم
نصف فنجان کنسرو کدو تنبل: 953 میکروگرم
نصف لیوان کدو حلوایی پخته شده: 572 میکروگرم
نصف فنجان کنسرو پوره سیب زمینی شیرین: 555 میکروگرم
نصف فنجان هویج خام خرد شده: 534 میکرو گرم
نصف فنجان اسفناج پخته شده: 472 میکروگرم
نصف طالبی متوسط: 466 میکروگرم
نصف فنجان کلم پخته شده: 443 میکروگرم
28 گرم غلات جو دوسر غنی شده: 215 میکروگرم
یک انبه: 181میکرو گرم
226 گرم شیر بدون چربی (ویتامین A اضافه شده): 149 میکروگرم
226 گرم شیر 2٪ چربی (ویتامین A اضافه شده): 134 میکروگرم
226 گرم شیر کامل: 110 میکروگرم
1 قاشق غذاخوری کره: 95 میکروگرم
یک تخم بزرگ: 80 میکروگرم
نصف فنجان کلم بروکلی پخته شده: 60 میکروگرم
خرد کردن، رنده کردن، آب میوه گرفتن و پخت و پز مواد غذایی باعث می شود که پروویتامین A کاروتنوئیدها جذب بدن شوند. اگر همزمان مقدار کمی چربی (حدود یک قاشق چای خوری) بخورید، جذب ویتامین بیشتر می شود.
آیا باید در بارداری مکمل ویتامین آ مصرف کنید؟
احتمالا خیر. بیشتر افراد ویتامین A زیادی از رژیم غذایی خود دریافت می کنند و ویتامین های بارداری نیز معمولاً حاوی ویتامین A هستند؛ به همین دلیل نیازی به مصرف مستقل این ویتامین به شکل مکمل نیست.
علائم کمبود ویتامین A در بارداری
از آنجا که دریافت ویتامین A به اندازه کافی از رژیم غذایی شما آسان است، کمبودهای ویتامین A بسیار نادر است.
علائم و نشانه های کمبود این ویتامین در حاملگی یا دیگر افراد به طور مشابه است که شامل اختلال دید در شب و ضعف سیستم ایمنی بدن است. افرادی که کمبود دارند نیز ممکن است وضعیتی به نام گزروفتالمی در آنها ایجاد شود که می تواند منجر به خشکی و ضخیم شدن قرنیه شود.
منبع: www.babycenter.com
